Energetika i robotika nezamisliva bez mašinaca

Studije mašinstva u Crnoj Gori imaju tradiciju od 1970. godine, kada je u okviru Tehničkog fakulteta formiran odsjek. Osam godina kasnije odsjek prerasta u fakultet u okviru Univerziteta, koji je tada nosio ime Veljka Vlahovića. O studiranju na Mašinskom fakultetu danas, prednostima koje imaju studenti ovog fakulteta, perspektivama i međunarodnoj saradnji, razgovarali smo sa dekanom prof. dr Igorom Vušanovićem. 

UCG: Koja je ključna razlika između svršenog studenta Vašeg fakulteta u odnosu na njegove kolege sa drugih visokoškolskih ustanova u smislu stečenih znanja i vještina, zapošljivosti, osposobljenosti za samostalni i timski rad?

VUŠANOVIĆ: Znanja i vještine koje studenti stiču na Mašinskom fakultetu su višefunkcionalna. Ta znanja i vještine imaju i strogu korelaciju sa takozvanim inženjerskim pristupom u školovanju, što znači da  buduće inženjere obrazujemo da budu prije svega misleći ljudi koji su sposobni da sagledavaju problem, da predlože načine za njegovo rješavanje i da sprovedu svoje ideje i misli u djelo. U odnosu na druge, prije svega inženjerske fakultete, naše inženjere odlikuje preciznost u radu, nemogućnost ostavljanja bilo kakvih nedoumica u rješenjima, i ponavljam kompleksnost, koja proizilazi iz činjenice da mašinstvo pokriva najširi spektar primijenjene fizike kao osnove na koju se naslanjaju ne samo mašinstvo, već i ostali inženjerski fakulteti. Dakle, spektar interesovanja je veoma širok, od projektovanja i proizvodnje elemenata i uređaja, projektovanja i modeliranja različitih procesa u svim industrijskim granama, ekologije koja je neizostavno povezana sa mašinstvom zbog uticaja postrojenja na životnu sredinu, robotike koja je nezamisliva bez mašinskih elemenata i sistema, energetskih postrojenja koja su svojom strukturom složeni mašinski sklopovi i konstrukcije, i drugih djelatnosti.

UCG: Imaju li Vaši studenti dovoljno praktične nastave za uspješno sticanje znanja za profesiju za koju se obrazuju?

VUŠANOVIĆ: Praktična nastava na Mašinskom fakultetu izvodi se u našim laboratorijama, koje su među najstarijim na našem Univerzitetu. Još od prvih dana, 70-tih godina prošlog vijeka, praktična nastava je bila, rekao bih, naš zaštitni znak, tako da su procesi kojih smo danas svjesni i koji postaju realnost nama dobro poznati. U skladu sa novim vremenima, novom ulogom inženjera u društvu, praktični rad danas kod nas ima novi kvalitet koji se ogleda u radu u savremenim laboratorijama za klasično mašinstvo, mehatroniku, energetiku, drumski saobraćaj i ostalima koje razvijamo ili ćemo uskori razviti. Još je rano za sud o tome da li je posljednja reforma pospješila praktičnu nastavu, jer ćemo njene rezultate vidjeti za nekoliko godina kada ćemo imati više relevantnih informacija. Bolje pitanje bi, po meni, bilo da li je stari sistem pospješivao dovoljno praktičnu nastavu i da li smo na osnovu tih iskustava uradili prave početne korake. Ali, vrijeme će kao majstorsko rešeto pokazati sve ubrzo, u to sam više nego uvjeren.

UCG: Puno se govori o održivosti obrazovanja i njegovoj razvojnoj komponenti. Može li se Vaša ustanova pohvaliti sa adekvatnim prostornim i drugim kapacitetima za nesmetano ostvarivanje obrazovne i naučno-istraživačke funkcije?

VUŠANOVIĆ: Održivost obrazovanja prema našem mišljenju moguće je ostvariti kroz neprekidni proces učenja koji je na Zapadu poznat kao koncept cjeloživotnog učenja, čiji cilj treba u inženjerskom obrazovanju da bude praćenje savremenih trendova, stalno inoviranje znanja i vještina u skladu sa modernim razvojem, a prije svega omogućavanje našim diplomiranim studentima da se vraćaju fakultetu sa kojeg su ponikli, i da se na taj način stvara povratna sprega koja treba da bude trajna. Mašinski fakultet ima zavidne prostorne kapacitete koji nijesu u stanju u kojem bi smo mi željeli da budu ali ipak, u bliskoj budućnosti, nadamo se da ćemo imati osavremenjene prostore gdje će biti mjesta za nove ljude, nove ideje i za studente koje želimo da zadržimo na fakultetu 15 sati dnevno, a ne samo kada pohađaju nastavu.

UCG: Internacionalizacija i povezivanje naučno-istraživačkog prostora obavezujući je zahtjev savremenog evropskog obrazovnog prostora. U tom smislu, kako ocjenjujete međunarodnu saradnju Vašeg fakulteta?

VUŠANOVIĆ: Međunarodna saradnja našeg fakulteta se realizuje kroz učešće naših nastavnika i saradnika na brojnim međunarodnim projektima. U prethodnom periodu Mašinski fakultet je imao niz bilateralnih projekata sa zemljama u okruženju od kojih bih posebno izdvojio: Istraživanje hidrauličkih prelaznih procesa tokom punjenja i pražnjenja cjevovoda sa Univerzitetom u Ljubljani, Optimizacija ventilacije tunela drumskog saobraćaja sa Univerzitetom u Beogradu, Mehatroničke komponente u mehatroničkim sistemima - razvoj i primjena senzora sa univerzitetima u Mostaru i Bihaću, kao i Modeliranje industrijskih procesa očvršćivanja pod uticajem elektromagnetnog polja sa Univerzitetom Nova Gorica iz Slovenije.

Mašinski fakultet je bio nosilac i učestvovao u nekoliko strukturnih projekata od kojih bi posebno izdvojio Premošćavanje tehničkih razlika i društvenih prepreka kao doprinos transformaciji Jadranskog regiona u stabilno čvoriste održivog tehnološkog razvoja.

Najvažniji benefiti saradnji koje smo ostvarili na ovim i drugim projektima su školovanje mladih doktora nauka i podmlađivanja našeg fakulteta, a time i Univerziteta Crne Gore. Pored niza projekata koje ostvaruju nastavnici i saradnici, prema našem mišljenju potrebno je i uspostavljanje institucionalne saradnja sa poznatim svjetskim univerzitetima u Evropi i Americi. Ovakav vid saradnje omogućiće prije svega mladim istrživačima odlazak na usavršavanja i donošenje novog znanja i vještina na naš Univerzitet. Očekujemo u narednom periodu i formiranje međunarodnog savjetodavnog tijela kojeg će činiti poznata imena nauke u Evropi i USA, koji će svojim savjetodavnim radom značajno doprinijeti podizanju nivoa svih aktivnosti na našem Univerzitetu.

UCG: Na koju aktivnost Vašeg fakulteta biste posebno ukazali i zašto?

VUŠANOVIĆ: Jedna od najvažnih aktivnosti fakulteta u budućem periodu biće promocija onoga što predstavlja moderno mašinstvo u Crnoj Gori kako bi mladim ljudima skrenuli pažnju na mogućnosti koje pruža naša struka za karijeru u zemlji i šire. Kao druga najvažnija aktivnost je podizanje nivoa laboratorija i uslova rada na fakultetu primjenom modernih metoda učenja, kao i institucionalno povezivanje sa uglednim univerzitetima u Evropi i USA. Na kraju, internacionalizacija u smislu omogućavanja našim studentima da odu na razmjenu u razvijene zemlje Evrope će siguran sam pomoći da budući inženjeri steknu pravu sliku o mogućnostima koje pruža naš fakultet za napredovanje i sigurnu budućnost prije svega u Crnoj Gori, a nakon toga i šire.