Ostalo
 |
Pola vijeka postojanja neke institucije svuda u svijetu predstavlja značajan jubilej, a posebno na prostoru kao što je Balkan, koji karakteriše turbulentan život i razvoj u svim sferama života i rada, i sada i u prošlosti. Mašinski fakulteti kao perjanice tehnike i tehničkih disciplina, na svim meridijanima, pokazatelji su tehnološkog napretka društva u kojem egzistiraju, pa ni Crna Gora nije izuzetak. |
 |
Monografija „Crnogorsko naoružanje 1870–1916“ obrađuje istorijski razvitak streljačkog naoružanja Knjaževine i Kraljevine Crne Gore u navedom periodu, odnosno, u vremenuintenzivnije modernizacije crnogorske vojske, u skladu sa tadašnjim svjetskim trendovima. Oružje je u Crnoj Gori, zahvaljujući vjekovnoj slobodarskoj i državotvornoj tradiciji, preraslo u svojevrstan kult i dio svakodnevnog života naroda. Tako je do 1870. godine nastao niz specifičnih tipova oružja koje je svojim odlikama ukazivalo na nacionalni identitet i posebna etnografska obilježja folklornog karaktera. No, u periodu koji obuhvata ova knjiga, prikazano je da je Crna Gora odlično bila upoznata i o savremenim trendovima u razvoju taktičko tehničkih karakteristika oružja i da je u tom smislu često, bez obzira na veličinu i finansijske mogućnosti, bila i ispred drugih balkanskih država. |
|
Rad je podijeljen na dva osnovna poglavlja koja obrađuju hladno i vatreno oružje. Svaki model oružja obrađen je detaljno, od načina nabavke, preko uvođenja u opremu vojske, do opisa tehničkih karakteristika i konstruktorskog porijekla, a onda iuz navođenje podataka o proizvođačima i isporučiocima. Posebna pažnja posvećena je puškama sistema Krnka koje su specijalno razvijene samo za Crnu Goru, revolverima „gaser“ koji su u zemlji postali kultni artefakt i daleko poznatiji revolver nego u „rodnoj“ Austrougarskoj, ali i mitraljezima sistema Maksim, nabavljenim uz pomoć čuvenog svjetskog konstruktora oružja Georga Lugera. Luger je bio crnogorskog porijekla, pa je i zato nasavremenije pješadijsko oružje epohe Crna Gora nabavljala među prvima u svijetu. Osim jatagana kao nacionalnog hladnog oružja, u monografiji su obrađene sablje i bajoneti austrijskog, francuskog i ruskog porijekla i modela. Od vatrenog oružja obuhvaćene su sprijedpuneće puške, jednometno oružje sistema Krnka, Vencl, Berdan i Pibodi-Martin; višemetne puške „vinčester“, „mosin-nagan“, „mauzer“ i „manliher“, a od mitraljeza – mehanički Getling-Gorlov, te automatski „maksim“ i „švarcloze“. Na kraju monografije su obrađene ručne bombe kao specifično, relativno rijetko zastupljeno oružje u Crnoj Gori. Konačno, dio knjige je posvećen razvoju stručne obuke tehničkih kadrova i radionica za opravku oružja, te uspostavljanju osnova namjenske industrije. Rad se zasniva na materijalima iz domaćih institucija i arhiva, ali i do sada malo poznatih izvora iz arhiva u Crnoj Gori, Srbiji, Austriji, Češkoj, Poljskoj i Rusiji. |
|
 |
Berlinski kongres, 1878. godine, predstavljao je prekretnicu u istoriji Crne Gore, dajući snažan pečat i oblikujući njenu političku, ekonomsku, kulturnu i ukupnu društvenu stvarnost. Ovaj događaj je imao dalekosežne posljedice po modernu istoriju evropskog kontinenta i bio je svojevrstan uvod u kraj imperija kakve su do tada vladale svijetom. U hronologiji međunarodnih kongresa i konferencija održanih tokom XIX i početkom XX vijeka, ovaj koji se desio u Berlinu 1878. po važnosti za cjelinu odnosa u međunarodnoj zajednici pripada jednom od najznačajnijih ikad održanih u Evropi. On je predstavljao vezu između Bečkog kongresa 1814/15. održanog nakon revolucije u Francuskoj 1789. i Napoleonovih ratova koji su za njom slijedili i Versajskog kongresa iz 1919. Posmatrano iz tog ugla, kongres u Berlinu svakako je najvažniji zvaničan skup predstavnika velikih sila u okviru navedenih hronoloških graničnika. |
|
Na njemu su odlučeni pravci spoljne politike i karakter međunarodnih odnosa među članicama međunarodne zajednice, ne samo u Evropi. Najvažnija tekovina Berlinskog procesa je međunarodno priznanje državnog subjektiviteta Crne Gore, izvojevano nakon viševjekovne borbe na ovim prostorima. |
|
 |
Ova publikacija posvećena je četrdesetogodišnjici postojanja i rada Građevinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore. Povodom ovog značajnog jubileja namjera urednika je bila da se prikažu rezultati iz oblasti nastave, nauke i istraživanja, postignuti od osnivanja do danas. Građevinski fakultet u Podgorici 40 godina/ 1980-2020 |
 |
Doktorske disertacije Univerziteta Crne Gore 1974–2022: bibliografija odbranjenih radova, autora Ognjena Savića, donosi prvi sveobuhvatan i sistematizovan stručni pregled doktorata odbranjenih u najstarijoj i najvećoj ustanovi visokog obrazovanja u Crnoj Gori, od njenog osnivanja, 29. aprila 1974. godine, do 31. decembra 2022. godine. U tom periodu je ukupno 423 postidiplomaca steklo zvanje doktora nauka iz svih bazičnih naučnih oblasti, od prirodnih, društvenih i tehničko-tehnoloških, do medicinskih, poljoprivrednih i humanističkih. |