Poboljšanje energetske efikasnosti zgrada u Crnoj Gori od nacionalnog značaja
Poboljšanje energetske efikasnosti zgrada u Crnoj Gori je od suštinskog značaja i imalo bi višestruke socioekonomske benefite, u kontekstu klimatsklih promjena i najavljenog globalnog zagrijavanja. To je zaključak istraživanja profesora građevinskih fakulteta Univerziteta Crne Gore i Univerziteta u Ljubljani, na primjeru studije slučaja stambene zgrade u Crnoj Gori, na kojoj su primijenili višeaspektnu analizu mogućnosti energetske rekonstrukcije u uslovima globalnog zagrijavanja. Rezultate ovog istraživanja objavili su u prestižnoj Elsevier bazi podataka, a rad sa slovenačkim kolegama Lukom Pajekom i Mitjom Koširom, sa Građevinskog fakulteta u Podgorici potpisuju Marija Jevrić i Ivana Ćipranić.
Istraživanje predstavljeno u ovom radu rezultat je bilateralne saradnje koju finansiraju Slovenačka agencija za istraživanje i Ministarstvo nauke i tehnološkog razvoja Crne Gore.
„Za studiju je odabrana i modelirana postojeća stambena zgrada u Podgorici, urađene su simulacije termičkih performansi zgrade, u trenutnim i budućim klimatskim uslovima, a zatim je izvršena sveobuhvatna parametarska analiza različitih scenarija rekonstrukcije i sprovedenih mjera za poboljšanje energetskih performansi zgrade. Istovremeno je sprovedena anketa među stanarima kako bi se utvrdio stepen toplotnog komfora u stambenom prostoru i ocijenila prihvatljivost predloženih mjera energetske rekonstrukcije. Odabrane mjere rekonstrukcije ocijenjene su na osnovu njihovog uticaja na energetsku efikasnost i prihvatljivosti od strane stanara. Rezultati su pokazali da bi najefektnija mjera energetske rekonstrukcije bila toplotna izolacija omotača zgrade, što je očekivano. Međutim, pasivne mjere kao što su zasjenjenje i intenzivna prirodna ventilacija, obje u tačno određenom periodu dana, u kombinaciji sa aktivnim mjerama, dovele bi do smanjenja ukupne utrošene energije za 75% u trenutnoj klimi i za 66% i 59% na kraju 21. vijeka prema određenim scenarijima za buduće klimatske uslove u Podgorici“, navodi se u ovom istraživanju.
Međutim, rezultati ankete sprovedene među stanarima otkrili su da se oni najviše oslanjaju na rashlađivanje klima-uređajem, a da nemaju dovoljno informacija o potencijalu pomenutih pasivnih mjera, kada je izbjegavanje pregrijavanja u pitanju. U cilju prilagođovanja uslova stanovanja najavljenim klimatskim uslovima, potrebno je raditi i na podizanju svijesti ljudi o značaju sprovođenja mjera energetske efikasnosti, kako aktivnih, tako i pasivnih.
Najavljene posledice globalnog zagrijavanja mogu negativno uticati na komfor stanovanja u Podgorici ali i u Crnoj Gori. Budući da je naša zemlja jedan od najneefikasnijih potrošača energije u Evropi, ovo pitanje obrađuje nekoliko strateških dokumenata na nacionalnom nivou - Strategija razvoja energetike Crne Gore do 2025. godine i sa njom usklađeni akcioni planovi, kao i Nacionalna strategija održivog razvoja do 2030. godine. Ovi dokumenti prepoznaju energetsku efikasnost kao ključni prioritet za postizanje ciljeva održivog razvoja, posebno u kontekstu klimatskih promjena. Istovremeno, Nacionalna strategija u oblasti klimatskih promjena do 2030. godine ima za cilj smanjenje energetskog siromaštva, jer u Crnoj Gori postoji između 16.000 i 30.000 energetski siromašnih domaćinstava. Ovo istraživanje ukazuje na efikasnost ali i malu stopu primjene pasivnih i vrlo jeftinih mjera za smanjenje rizika od pregrijavanja, a time i uštedu električne energije koja se koristi za hlađenje.
Više informacija o ovom radu dostupno je na linku baze Elsevier.