Pažljivo projektovati svaki trening
Pred početak priprema za proljećna takmičenja sportista i sportskih klubova iz Crne Gore prof. dr Duško Bjelica predlaže sportskim trenerima:
Budući da je i sportski trening učenje, u kojem uglavnom dominiraju zadaci, koji se ostvaruju uz određenu tjelesnu aktivnost, i on mora da bude svrstan u pedagošku oblast. Kao i za ostale oblike učenja i za sportski trening didaktički principi predstavljaju osnovu svakog časa treninga. Čas treninga je osnovni oblik organizacije treniranja. Na času treninga se konkretizuju svi zadaci i aspekti treniranja tako da on obezbjeđuje ostvarivanje njenih suštinskih zadataka, što sam podrobno objasnio u mom udžbeniku „Sportski trening“.
Čas treninga je cjelovit, logički zaokružen, vremenski ograničen dio trenažnog procesa, sa stalnim sastavom učesnika približno jednakih predznanja, tokom kojeg se, zajedničkim radom trenera i sportista, rješavaju određeni tehničko-taktički i kondicioni zadaci. Iako pojedinačni čas treninga predstavlja jednu cjelinu, treba imati na umu da je on samo dio u nizu, konkretnim elementima bogate i raznovrste cjeline, povezan i spojen kako sa prethodnim, tako i sa narednim treninzima, koji su objedinjeni opštim ciljem, prije svega uspješno završavanje aktuelnog ciklusa takmičenja.
Čas treninga podrazumijeva smišljen izbor i strukturiranje trenažnih sadržaja, racionalno korišćenje vremena, prostora i fizioloških resursa, cjelishodan postupak primjene različitih trenažnih metoda i postupaka – frontalnog, grupnog, individualnog i individualizovanog rada sportista. Na njemu treba da dođe do izražaja i samostalan rad sportista, rješavanje problema, eksperimentisanje, opiti i provjeravanja. Prema tome, trenažni proces nije zatvorena i izolovanja cjelina, već promjenjljiv, fleksibilan oblik organizacije časa treninga. Kako i koliko će biti ostvareni specifični zahtjevi na času treninga i da li će on biti kreativno didaktički oblikovan, u najvećoj mjeri zavisi od osposobljenosti i umješnosti trenera.
Časom treninga, kao osnovnom jedinicom trenažnog procesa ne određuje se samo vrijeme obrade pojedinih trenažnih jedinica sa tehničko taktičkim sadržajima, već on utiče i na sam tok sportskog obrazovanja, na vremenski raspored pojedinih tehničkih, taktičkih i didaktičkih zadataka koji iz njih proizlaze ili su s njima povezani. Sadržaj treninga treba organizovati i oblikovati tako da sportisti sagledaju realnu i teorijsku povezanost sportske discipline, kako bi na najracionalniji način usvojili sadržaje sportske tehnike i taktike.
Cilj svakog trenažnog procesa je da obezbijedi sistematsko usvajanje solidnih znanja i umijenja, da sportiste osposobi za njihovu uspješnu primjenu u situacionim uslovima, da unaprijedi samostalno učenje i rad i da doprinese sportskom vaspitanju. Pored formiranja saznajnih svojstva ličnosti, od posebnog je značaja da se trenažni sadržaji na času treninga povežu sa životom, praksom, da se na njemu ostvari jedinstvo sportskih navika sa obrazovanjem i vaspitanjem, da se stekne radna disciplina, i da se formira realan pogled na svijet, kao i da se obrazuje pozitivna i moralna ličnost. Sagledavajući ovu problematiku, sportista je prije svega socijalno biće, a posle toga vrhunski sportista.
Prof dr Duško Bjelica je redovni profesor Univerziteta Crne Gore iz oblasti sportskih nauka