Intervju rektora prof. dr Danila Nikolića za Dnevne novine 03.01.2020.god

Na Univerzitetu Crne Gore (UCG) će se u narednom periodu održavati niz tribina, okruglih stolova, konferencija i debata pod sloganom "Crna Gora 2030" na kojima će renomirani stručnjaci govoriti o identitetskim pitanjima, kazao je u intervjuu za Dnevne novine rektor UCG Danilo Nikolić. Takođe, on ističe da su identitetska pitanja i društvena odgovornost, prepoznati Strategijom razvoja Univerziteta Crne Gore 2019-2024, te da će se, kroz nove i reformisane nastavne programe izučavati crnogorska istorija, jezik, diplomatija, kulturno nasljeđe. On se osvrnuo i na ostvarene rezultate u prethodnom periodu, a govorio je i o reformama koje su planirane u cilju jačanja internacionalizacije te obrazovne institucije.

DN: U posljednje vrijeme se cjelokupnoj akademskoj zajednici zamjera što se više ne uključuje kada je u pitanju državni identitet Crne Gore. Gdje vidite ulogu Univerziteta kada je riječ o identitetskim pitanjima?

Nikolić: Univerzitet Crne Gore je jedna od centralnih institucija crnogorske nauke, obrazovanja, kulture i umjetnosti. Univerzitet će kroz izučavanje i promovisanje principa održivog razvoja crnogorskog društva i države, kao i očuvanje crnogorskog identiteta, kulturno-istorijskog nasljeđa i multikulturalizma, nastaviti da bude most koji povezuje tradiciju crnogorske nauke i umjetnosti sa savremenim izazovima demokratskog razvoja našeg društva i države. Identitetska pitanja i društvena odgovornost Univerziteta, prepoznati su i u odgovarajućim akcionim planovima u Strategiji razvoja Univerziteta Crne Gore 2019-2024.

Na univerzitetskim jedinicama održavaju se predavanja i tribine, a kroz nastavne programe izučavaju ključna identitetska pitanja crnogorska istorija, jezik, diplomatija, kulturno nasljeđe. Predvidjeli smo da u narednom periodu budu uvedeni novi, ili reformisani postojeći predmeti u okviru kojih se izučavaju pitanja od značaja za crnogorski identitet, a da se na Univerzitetu održavaju naučni skupovi, okrugli stolovi, i promovišu projekti koji se odnose na crnogorski identitet, multikulturalizam i održivi razvoj naše države i društva.

Da budem konkretniji, nedavno je u Rektoratu, uz podršku Fakulteta političkih nauka organizovan Okrugli sto "Dijaspora, identitet i migracije perspektive i izazovi", na kojem su učestovali renomirani stručnjaci sa našeg univerziteta, ali i iz regiona Evropske unije. To je samo jedan u nizu okruglih stolova, konferencija, tribina i debata koje ćemo intezivnije organizovati i u budućnosti, pod sloganom "Crna Gora 2030" Takođe, smatram da naučno-istraživačkim i pedagoškim radom naši profesori i saradnici, kroz djelovanje na Univerzitetu i izvan njega, na različite načine daju značajan doprinos kritičkom, naučno-utemeljenom i inventivnom sagledavanju najvažnijih pitanja i dilema, sa kojima se naša država i društvo susrijeću.

DN: Koja su najznačajnija dostignuća UCG tokom 2019. godine?

Nikolić: U 2019. godini usvojili smo prvu sveobuhvatnu Strategiju UCG, kojom smo definisali petogodišnji plan razvoja i strateške prioritete Univerziteta jačanje konkurentnosti i internacionalizacije, odnosno povećanja vidljivosti i prepoznatljivost UCG, u okviru Evropskog prostora visokog obrazovanja i Evropskog istraživačkog prostora.

Naučna citiranost na Google scholar-u bilježi kontinuirani rast, tako da smo u 2019. godini, ostvarili preko 100.000 citata, što predstavlja povećanje od skoro 50 odsto u odnosu na 2018. i petostruko povećanje u odnosu na 2017. godinu, kad je započeta kampanja povećanja međunarodne vidljivosti. Shodno tome, Univerzitet se po prvi put našao na renomiranom Times Higher Education rangiranju, gdje smo svrstani u ulaznu kategoriju od 1.300 najboljih svjetskih univerziteta, prema opštim kriterijumima, dok smo u oblasti tehničkotehnoloških nauka ostvarili najbolji rezultat u kategoriji 601-800 najboljih univerziteta. Evidentan je i značajan progres na Webometrics-u, u kategoriji vidljivosti na web-u, za preko 1.000 mjesta u zadnje dvije godine, što nas dovodi do 2.135. mjesta, od ukupno 28.000 rangiranih univerziteta.

U domenu jačanja regionalne i međunarodne saradnje, posebno sam ponosan, što smo u maju 2019. godine bili domaćini Rektorskog foruma Jugoistočne Evope i Zapadnog Balkana, gdje smo prvi put u Crnu Goru doveli 25 rektora državnih univerziteta.

U domenu jačanja saradnje sa domaćim privrednim i institucionalnim partnerima, posebno bih istakao da smo u saradnji sa Vladom Crne Gore i Ministarstvom nauke, osnovali prvi Naučno-tehnološki park, mjesto gdje ćemo mobilisati inovativne i preduzetničke kapacitete akademskog i privrednog sektora, lokalnih zajednica i državnih institucija, sa ciljem kreiranja stimulativnog i produktivnog ambijenta za jačanje konkurentnosti crnogorske ekonomije.

Sproveli smo i brojne kampanje, seminare i obuke usmjerene na očuvanje i unapređenje etičkog ponašanja i kulture akademskog integriteta, što je rezultiralo i priznanjem Evropske komisije, odnosno dobijanjem Sertifikata u oblasti akademskog integriteta Međunarodnog instituta u Ženevi, prvog takve vrste u širem regionu.

DN: Koje su najznačajnije aktivnosti preduzete u cilju poboljšanja kvaliteta studiranja, a koje u cilju poboljšanja uslova zaposlenih na UCG?

Nikolić: U cilju poboljšanja kvaliteta studiranja, izdvojio bih značajna ulaganja u obnovu nastavne infrastrukture i opreme u 2019. godini, i to iz sopstvenih sredstava, u iznosu većem od ukupnih izdvajanja u zadnjih 10 godina. Tačnije, u ovoj godini izdvojili smo preko milion eura za investiciono održavanje objekata, za računarsku i nastavnu opremu, kao i za održavanje i nabavku novog namještaja za potrebe amfiteatara, učionica, biblioteka i čitaonica. Takođe, intenzivno radimo na digitalizaciji cjekoupnog administrativnog i operativnog sistema podrške nastavnom procesu i studentskim aktivnostima, tako da uskoro očekujemo realizaciju e-mail naloga za sve studente, uvođenje e Indexa, kao i postavljanje novog sistema e-learning-a.

Kako bismo spriječili odliv kadrova i zadržali najbolje studente na Univerzitetu, nastojimo da se odgovorno staramo o poboljšanju profesionalnog, materijalnog i društvenog statusa zaposlenih na Univerzitetu.

U sklopu predloga izmjena Kolektivnog ugovora, obezbijedili smo povećanje zarada svih zaposlenih 9+3 odsto u naredne dvije godine i formiranje posebnog budžetskog fonda za podršku naučno-istraživačkim, projektnim i inovativnim aktivnostima. Za nagrađivanje zaposlenih za izuzetne naučno-istraživačke rezultate i doprinos međunarodnoj afirmaciji Univerziteta, samo u 2019. godini, izdvojili smo 250.000 eura.

Usvojili smo Strategiju za rješavanje stambenih potreba dodjelom novčanih sredstava i Strategiju za rješavanje stambenih potreba zaposlenih obezbjeđenjem stambenog prostora pod povoljnim uslovima, kao i prateće pravilnike. Ubrzo ćemo raspisati Konkurs za rješavanje stambenih potreba zaposlenih dodjelom novčanih sredstava pod povoljnim uslovima, za koji su obezbijeđena sredstva iz Stambenog fonda, u iznosu od oko dva miliona eura, prihodovanih od prodaje dijela stambenih površina i zemljišta u svojini Univerziteta. Očekujem da se u drugoj polovini 2020. godine započne izgradnja novih stambenih jedinica za zaposlene u okviru DUP Univerzitetski centar.

DN: Na koji način će nedavno uveden sistem normiranja naučnoistraživačkog rada na institutima Univerziteta unaprijediti kvalitet UCG i rangiranje na svjetskim rang listama?

Nikolić: Univerzitet Crne Gore kontinuirano radi na unapređenju uslova za naučno-istraživački rad, poboljšanju statusa istraživača i na njihovoj nacionalnoj i međunarodnoj promociji i prepoznatljivosti.

U tom smislu, Univerzitet je nedavno u okviru pravilnika donio novi set mjera za stimulisanje naučno-istraživačkog rada, kojima se osim naučnih publikacija, stimuliše uticajnost, odnosno citiranost, uredničke i recenzentske aktivnosti, kao i uspješno realizovane projektne aktivnosti.

Istovremeno, Univerzitet je kroz izmjene postojećeg kolektivnog Ugovora planirao uvođenje sistema normiranja naučno-istraživačkog rada zaposlenih na naučnim institutima, kako bi usmjerio naučnu i istraživačku djelatnost ka naučnim publikacijama, koje direktno utiču na rangiranje univerziteta. U strukturu bodovanja uvrštene su i publikacije u domaćim časopisima, jer smatramo da paralelno moramo raditi i na podizanju kvaliteta i uticajnosti tih časopisa, kako bismo uspjeli bar neke od njih, u doglednom periodu, eventualno plasirati i na renomiranim svjetskim listama.

DN: U susret akreditaciji UCG, koje će aktivnosti biti sprovedene na pripremi izmjena studijskih programa na osnovnim i master studijma?

Nikolić: Naša težnja je da u narednom periodu unesemo izmjene na studijskim programima koje će doprinijeti jačanju konkurentnosti i internacionalizacije UCG. Dva su razloga za pokretanje tih izmjena. Prvi razlog se odnosi na potrebu usaglašavanja ishoda učenja sa najnovijim zahtjevima tržišta rada, s obzirom da smo studijske programe akreditovali prije tri godine, pri čemu ćemo se posebno osvrnuti na eventualna nedostajuća znanja i vještine, koje poslodavci prepoznaju kao deficitarne na crnogorskom tržištu. Drugi razlog je racionalizacija i optimizacija osnovnih i master programa. Cilj nam je smanjiti angažovanje profesora po eksternom konkursu, za koje se izdvajaju značajna budžetska sredstva i ispotencirati mlade i perspektivne kadrovske potencijale Univerziteta, naravno u skladu sa našim visokopostavljenim standardima kvaliteta i izvrsnosti.

DN: Koje novine u cilju unapređenja uslova studiranja i mobilnosti studenti UCG mogu očekivati iduće godine?

Nikolić: Univerzitet je u ovoj godini proširio međunarodnu saradnju potpisivanjem novih bilateralnih ugovora sa inostranim visokoškolskim institucijama i novih međuinstitucionalnih ugovora u okviru Erasmus+ programa kreditne mobilnosti.

Nova Pravila o međunarodnoj mobilnosti studenata omogućavaju našim studentima da dio obaveza iz studijskog programa ili pak stručnu praksu ostvare u inostranstvu, na više od 200 partnerskih univerziteta iz preko 30 zemalja.

Novim pravilima studentima je olakšan proces odabira odgovarajućeg studijskog programa za ostvarivanje mobilnosti, kao i priznavanje obavljene stručne prakse u inostranstvu, u instituciji ili kompaniji u kojoj se ista realizuje. Takođe, značajnu novinu predstavlja i činjenica da se sada svi studenti na svim ciklusima studija, osim studenata prve godine, mogu prijavljivati za programe mobilnosti bez uslovljavanja u pogledu određenog broja prethodno stečenih ECTS kredita tokom studija.

NOVIM PRAVILNIKOM DO SUZBIJANJA PLAGIJERIZMA

Kada je riječ o borbi protiv plagijerizma, Nikolić navodi da izmjene i dopune Pravilnika na postdiplomskim studijama prevashodno imaju za cilj da se studentima pojednostave i olakšaju procedure od prijave do odbrane master rada.

"Takođe, Pravilnik ističe značaj poštovanja načela akademskog integriteta, kao i obavezu provjere predatih master radova, kako bi studenti još prilikom upisa bili upoznati sa etičkim principima akademskog ponašanja. Sve ovo ima za cilj da suzbijemo različite oblike kršenja akademskog integriteta, u prvom redu plagijarizam, da unaprijedimo kvalitet studenskog rada, kao i da im omogućimo da razviju akademske kompetencije i konkurentna znanja i vještine, i na domaćem i na evropskom tržištu, rekao je Nikolić.

Iz EU fondova više od 2,5 miliona eura Nikolić ističe da je u 2019. godini na Univerzitetu Crne Gore postignut do sada najveći uspjeh kada su u pitanju međunarodne projektne aktivnosti.

"Dobili smo veliki broj koordinatorskih i partnerskih projekata, što je nesporna potvrda naučnog kvaliteta i istraživačkih kapaciteta kadrovskih resursa UCG. Ukupna vrijednost dobijenih sredstava iz EU programskih fondova, po osnovu uspješnih međunarodnih projektnih aplikacija Univerziteta Crne Gore za 2019. godinu iznosi preko 2,5 miliona eura, odnosno 10 puta više u odnosu na 2017. god, kad smo krenuli sa intenziviranjem međunarodnih projektnih aktivnosti i saradnje", kazao je Nikolić.