Dekan Martinović: Bez Muzičke akademije UCG nezamisliva je crnogorska muzička scena
Dekan Muzičke akademije Univerziteta Crne Gore mr Bojan Martinović izjavio je za sajt Univerziteta Crne Gore da analize tržišta rada posljednjih godina pokazuju trend visokog stepena zapošljavanja kadrova sa Muzičke akademije u svim segmentima muzičkog života, od obrazovnih (osnovne i srednje škole svih profila, usmjerene niže i srednje muzičke škole, kursevi, vrtići, radionice, masterklasovi) preko uredničkih (radio, televizija, dnevne novine i časopisi) do izvođačkih (simfonijski orkestar, vojni orkestar, ansambli svih vrsta i žanrova).
Sa njim smo razgovarali o tome gdje su danas svršeni studenti Muzičke akademije UCG, koliko su konkurentni na međunarodnoj sceni, kako Muzička akademija doprinosi očuvanju crnogorskog muzičkog nasljeđa i drugim razvojnim projektima i aktivnos
tima...
UCG: Gdje danas radi kadar Muzičke akademije Univerziteta Crne Gore?
DEKAN MARTINOVIĆ: Muzička akademija distribuira gotovo cijelokupni kadar koji se tiče muzičke umjetnosti. Bez naših profesora i studenata nezamislivo je postojanje bilo kakve muzičke scene. Nezamislivo je i postojanje samih institucija, jer da Muzička akademija nije dala neke od najblistavijih izdanaka, sa sigurnošću mogu reći da danas ne bismo imali ni Crnogorski simfonijski orkestar, kadar u nižim i srednjim školama, muzičke producente, urednike na televizijama i radiju itd. Niti jedan veliki muzički projekat u Crnoj Gori posljednjih 40 nije realizovan bez naše pomoći.
S druge strane, čini mi se da još uvijek postoji ogroman prostor za uključivanje naših studenata i profesora u rad Crnogorskog simfonijskog orkestra, ali i svim drugim obrazovnim i kulturnim ustanovama. Zašto bi naši studenti bili konkurentni u nekom Parizu ili Beču, ali ne i u Podgorici, Kotoru ili bilo kojem gradu Crne Gore? Moramo ih ohrabriti da ostanu i da u svojoj zemlji ostvare svoj puni kreativni potencijal, ali i učine Crnu Goru još plodnijim tlom za razvoj umjetničke muzike. Vjerujem da dolaze nova vremena u kojima ćemo svi zajedno na partnerskim osnovama graditi bolju i produktivniju muzičku scenu.
Crna Gora ne može sebi da priušti luksuz nekoordinisanog rada njenih ključnih i krovnih institucija. Institucije moraju biti važnije od ljudi, a ljudi koji su im na čelu moraju biti dalekovidi u pogledu saradnje i koordinacije projekata i dostignuća važnih za crnogorski muzički život. To je najočitije kada se neko maši velikih projekata koje prevazilaze organizacione okvire institucije : «uvijek računa» na podršku onog drugog.
Takvo stanje treba poboljšati, a ovu protočnost kadrova i potreba, pa i projekata, učiniti što boljom, svakodnevnom, rutinskom, normalnom činjenicom protočnosti, komunikacije, prelivanja kadrova u oba pravca.
UCG: Posljednjih deset godina Muzička akademija UCG, kako ste izjavili, doživljava svoju punu afirmaciju na evropskoj sceni kroz nastupe naših profesora na prestižnim festivalima širom svijeta, ali i kroz našu produkciju festivala Espressivo koji je možda i najvažniji segment naše međunarodne saradnje...
DEKAN MARTINOVIĆ: Projekat Espressivo otvorio je vrata našem kadru, ali i brojnim umjetnicima i pedagozima iz Evrope, pa je tako Muzička akademija postala mjesto gdje se već godinama okupljaju najznačajnija imena regiona i šire. Espressivo je pružio mogućnost da se pohvalimo i istaknemo našu saradnju sa vodećim akademijama iz Evrope kao Royal College of Music iz Londona, Royal Academy of Music iz Londona, Državni Konzervatorijum P.I. Čajkovski, Konzervatorijum Alfred Cortot iz Pariza itd. Ove godine Espressivo se održava dvanaesti put i ugostiće najznačajnija imena izvođačke prakse.
Takođe, prošle godine, Muzička akademija afirmisala je i ono što su najveća pedagoška i naučna dostignuća u oblasti muzičke pedagogije, etnomuzikologije i muzikologije kroz organizaciju Međunarodne konferencije „SIMPED“ i Međunarodne konferencije Muzičko nasljeđe Crne Gore. Obje konferencije okupile su neka od najznačajnijih imena regiona i Evrope i ojačale našu mrežu partnerstava.
UCG: Koliko je u proteklim godinama urađeno na mobilnosti profesora i studenata?
DEKAN MARTINOVIĆ: Urađeno je mnogo, ostvarili smo mobilnost između petnaest i dvadeset odsto. Potpisnica smo CEMAN mreže, koja uključuje saradnju, u okviru ERASMUS + projekta, sa svim vodećim akademijama Centralne i Istočne Evrope. Moram i da spomenem saradnju sa Konzervatorijumom „Đuzepe Tartini“, koja traje veće šest godina, a iz koje su proistekli brojni projekti. Saradnju nastavljamo i sa Univerzitetom u Opolama i Muzičkom akademijom u Krakovu.
UCG: U toku je naučni projekat Muzičko nasljeđe Crne Gore – muzičke prakse Crne Gore i njihov potencijal. Šta nam donosi ovaj projekat?
DEKAN MARTINOVIĆ: Ovaj projekat obezbjeđuje novo sagledavanje naše muzičke baštine i njeno oživaljavanje kroz apikativne aspekte do sada neprimjenjivane u Crnoj Gori. Kroz saradnju etnomuzikologa, teoretičara muzike i stvaralaca u polju muzičke umjetnosti daće se doprinos daljoj prezervaciji i afirmaciji muzičkog nasljeđa, u novim tumačenjima.
Muzička akademija, kao nosilac projekta, planira da radi na umrežavanju sa istraživačima i istraživačkim zajednicama i ustanovama koje promovišu muzičku baštinu, i koje bi svojim stručnim mišljenjem i savjetima doprinijele pitanjima primjene našeg muzičkog nasljeđa (na području kulturnog turizma, obrazovanja, muzikoterapije, marketinga i sl.), a sve u cilju njegovog očuvanja i konzerviranja. Kao jedina članica Naučne mreže Crne Gore, licencirana je za naučna istraživanja koja bi bila reprezentativna iz oblasti muzike uopšte, pa samim tim i muzikologije i etnomuzikologije, dok u regionu tu ulogu nose instituti. U okviru propisanih aktivnosti je organizovanje naučnog skupa “Muzičko nasljeđe Crne Gore – muzičke prakse Crne Gore” i njihov potencijal, koje će okupiti renomirane istraživače, što će donijeti crnogorskoj kulturnoj istoriji, studijama kulture, istoriji i teoriji umjetnosti Crne Gore nova tumačenja i poglede.
UCG: Pored obrazovnog procesa, kako Muzička akademija podstiče mlade ljude da razvijaju talenat?
DEKAN MARTINOVIĆ: Uporedna praksa u mnogo većim sredinama pokazala je da pored obrazovnog procesa na fakultetima umjetničkog usmjerenja, mora postojati i snažna sopstvena produkcija u vidu koncertne sezone (studenata, profesora, kamernih ansambala i orkestara), i majstorskih radionica, ali i niz aktivnosti koje uključuju i prisustvo međunarodnih umjetnika i pedagoga u cjelokupni obrazovni proces. Slijedeći takvu praksu iz godine u godinu, trudimo se da studentima obezbijedimo što bolji ambijent u kome mogu da ostvare svoj pun kreativni potencijal.
Orkestar Muzičke akademije UCG je pogodan i za interakciju sa ostalim vidovima medijskog i umjetničkog djelovanja u okviru crnogorskog kulturnog i medijskog prostora. On je idealna forma i za profilaciju mladih muzičara i njihovu inicijaciju u raznovrsne forme muzičke umjetnosti, ali i prava forma zajedničkog djelovanja.
Razvojem ovog orkestra kao izvođačko-pedagoškog tijela otvorila se i mogućnost za razvoj sopstvene produkcije. Time se zaokružuje cijela pedagoško umjetnička konstrukcija aparatusa koji svim profilima muzičara omogućava praktično ogledanje u teorijsko-praktičnim znanjima koje stiču u svome kurikulumu. Time kurikulum postaje amalgam teorije i prakse, i za izvođače i kompozitore i teoretičare.
Bez Hora Muzičke akademije takođe je nezamisliva umjetnička i kulturna scena. To je ansambl koji je našim studentima pružio šansu da učestvuju u brojnim umjetničkim programima i afirmišu najveće domete vokalnog izvođaštva.
Spomenuo bih saradnju sa prestižnim festivalom “Nei suoni dei luoghi” sa kojim već deset godina uspješno sarađujemo, a koji svake godine u svoj zvanični repertoar uvrsti bar jedan koncert najboljih studenata Muzičke akademije. U okviru CEMAN projekta, koji je okupio najprestižnije visokoškolske institucije centralne i Istočne Evrope, naši student nastupaju u orkestarskim programima, pa su tako prošle godine učestvovali na nekoliko koncerata u Italiji, Sloveniji i Hrvatskoj.
UCG: U posljednje vrijeme, na svjetskoj sceni, koncertamajstori, dirigenti, muzičari nalaze način da približe klasičnu muziku aktiviranjem ili dodvoravanjem publici kroz propratni spektakl. Da li Muzička akademija prati te trendove i kako priprema studente za buduće nastupe?
DEKAN MARTINOVIĆ: Kao i sve druge umjetnosti ni muzika nije imuna na savremene globalne trendove koji pokazuju konastantnu potrebu za fuzijom klasične muzike sa nekim drugim muzikama, umjetnostima pa i “praksama” koje za tendenciju imaju proširenje njenog djelovanja. To podrazumijeva ovo o čemu govorite, koncertni prostori nisu samo koncertne dvorane, a kompozitori i izvođači često pored muzike traže dodatna izražajna sredstva. Promjene koje su se desile proteklih tridesetak godina bile su velike, i dublje su i fatalnije uticale na muziku nego sve druge promjene tokom cijele istorije.
Ove promjene uzimaju u obzir uprotebu i mjesto muzike unutar nove medijske paradigme i muziku u svim formama medijskog djelovanja. Takođe, promjene koje je donijela internet paradigma diktiraju i drugačiji pristup takvom muzičkom pejzažu, tehnološko prilagođavanje muzike, ali i upliv umjetničke muzike u sve segmente društva, od zabavnih, turističkih sadržaja, advertajzinga i marketinga do njene participacije u svim oblastima kulture.
Na Muzičkoj akademiji je da pruži što slojevitije obrazovanje, prati trendove savremene izvođačke prakse, kreira pozitivan ambijent za mlade stvaraoce ali i da studentima pomogne oko usmjerenja njihove karijere. Mišljenja sam da publici nije potrebno dodvoravanje već približivanje klasičnoj muzici. Danas ova vrsta edukacije ima široku paletu alata kojim kojim rukovodi, širu nego ikad u istoriji čovječanstva.
UCG: Kao nekadašnji student Muzičke akademije UCG kako biste danas, kroz svoj primjer, podstakli mlade ljude da ne odustaju od razvijanja svog talenta?
DEKAN MARTINOVIĆ: Vrijeme u kom sam ja studirao bitno se razlikovalo od današnjeg. Iako je metodološki pristup muzici ostao isti u pogledu vježbanja i muziciranja, cijeli pejzaž u kom danas profilišemo mlade umjetnike se promijenio; i sociološki, i kulturološki, i politički. Kompletan ambijent postao je povoljniji, napredniji i obavezao nas da još pažljivije i savjesnije obavljamo naše dužnosti pedagoga.
Najčešće savjetujem studentima da budu uporni, vrijedni, a da svoje ciljeve postave jako visoko. Na kraju ili na samom početku, napredak najviše zavisi od radne etike. Ne vjerujem pretjerano samo u talenat.