Crnogorska 3D mašna - projekat koji promoviše crnogorske identitetske vrijednosti kroz kreativnost i modu
Projekat Crnogorska mašna je jedan od 77 prijavljenih projekata na posljednjem konkursu Ministarstva kulture Crne Gore u okviru programa Kreativna Crna Gora: Identitet, imidž, promocija 2017-2020. iz oblasti modnog dizajna, i jedan od 10 odabranih za sufinansiranje.
Projekat je fokusiran na kolaboraciju tri oblasti: 3D štampe, mode i grafičkog dizajna. Rezultat je dizajnirana 3D štampana leptir mašna od reciklirajućih materijala uz tzv. zero-waste tekstil koji ide oko vrata. Pakovanje ove crnogorske mašne ima dvije forme, jedna je specijalno dizajnirana kutija, a druga je grafička ilustracija neke crnogorske ličnosti čuvene kroz istoriju, filozofiju, slikarstvo, književnost itd.
Milena Đukanović sa Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta Crne Gore, u saradnji sa koleginiciom Anđelom Popović sa Fakulteta za dizajn i multimediju kreira 3D štampane leptir mašne pod sloganom MiAn. Za ove crnogorske leptir mašne je upućen poziv da se prikažu i na italijanskoj smotri mode u okviru Milano Jewelry Week u junu 2021. godine.
O ovom projektu razgovarali smo sa Milenom Đukanović, i dotakli se brojnih drugih projekata iz oblasti 3D štampe.
MNE 
MAGAZIN: Koji su to Vaši počeci u oblasti 3D štampe?
ĐUKANOVIĆ: Dvogodišnji projekat “Crnogorski nosivi roboti” na Elektrotehničkom fakultetu podržan od strane Ministarstva nauke i COST internacionalne naučne zajednice u radu sa studentima Elektrotehničkog i Mašinskog fakulteta sa smjera Mehatronike zahtijevao je nabavku 3D štampača kako bi se izradio oklop robotske ruke. Nakon te prve primjene, uslijedili su projekti iz oblasti forenzike sa kolegama sa Medicinskog fakulteta, ali i osvježavanje laboratorijskih vježbi za studente Elektrotehničkog fakulteta koji su organizovali završnu izložbu 3D štampanih radova inspirisanih kineskom kulturom pod pokroviteljstvom Ministarstva nauke Crne Gore, Ambasade NR Kine i Instituta Konfucije na Univerzitetu Crne Gore. Posljednji nacionalni naučno-istraživački projekat je i prvorangiran u okviru poziva za projekte na temu poboljšanja Covid-19 situacije u Crnoj Gori, takođe objavljen od strane Ministarstva nauke, a u potpunosti se oslanja na 3D štampu kreirajući 3D štampanu masku koja će mijenjati boju ukoliko osoba ima visoku temperaturu.
MNE MAGAZIN: Kako se 3D štampa može primijeniti u modi?
ĐUKA
NOVIĆ: Vjerujem da ćemo u skorijoj budućnosti u našim domovima imati na raspolaganju 3D štampače koje ćemo koristiti da dizajniramo sopstveni nakit, napravimo doručak po sopstvenom receptu i na brzinu odštampamo slomljeni dio kako bi pokrenuli naše vozilo tog jutra. Cijena 3D štampača opada iz dana u dan, i sve je veći broj roditelja koji djetetu umjesto telefona kupuje 3D štampač, jer njegova osnovna uloga je razvoj kreativnosti, i kod odraslih i kod djece.
Aditivna proizvodnja, što je drugi naziv za 3D štampu, već dugo se koristi u modnim evropskim krugovima za dizajn nakita, garderobe i cipela. Anđela i ja već dvije godine radimo na dizajnu 3D štampanih leptir mašni i pored projekta Kreativna Crna Gora, dobitnice smo i inovativnog projekta podržanog od strane Ministarstva nauke za realizaciju dizajnerskog nakita.
MNE MAGAZIN: Šta je ideja Crnogorske mašne?
ĐUKANOVIĆ: Ideja je kreirati crnogorsku 3D štampanu leptir mašnu koja ima sve karakteristike modernog proizvoda od dizajna do materijala, kao i poruke koju nosi. A poruka je da i kroz modni dizajn možemo da prenesemo neku važnu priču. Za mene su to uvijek priče iz naše istorije, priče koje inspirišu, koje pokreću na dalju vezanu kreativnost. Tako je prvi crnogorski brk inspirisan pjesmom Noć skuplja vijeka.
Dodatno, trudimo se da uključimo što veći broj mladih ljudi i umjetnika, pa su pakovanja za mašne nastala iz pera talentovane Aleksandre Radojičić, dok je prvi video materijal za mašnicu Crnogorski brk producirao Vuk Vukadinović, a autorsku muziku je obezbijedila naša svjetski poznati DJ Ilona Maraš.
Takođe, već je odrađen prototip mobilne aplikacije koja je predstavljena i u poglavlju Springer monografije, a koja je rađena sa studentima Elektrotehničkog i Mašinskog fakulteta: Aleksandar Konatar, Petar Vujović i Luka Radunović. Pomoću ove aplikacije moguće je izvršiti online porudžbinu crnogorske mašne koja stiže na željenu adresu.
MNE MAGAZIN: Zašto baš leptir mašne?
ĐUKANOVIĆ: Leptir mašne dozvoljavaju nevjerovatnu kreativnost i spoj različitih materijala, kao i dizajn različitog pakovanja. One sa sobom obavezno nose eleganciju, ozbiljnost, ali i vrcavost da se iznesu u jarkim bojama, neobičnim oblicima, u različitim satima dana i noći.
Posebna inspiracija su nam i prve poznate dame koje su ih nosile – Marlen Ditrih i Katrin Hepburn, jer leptir mašne, naravno da nisu samo za muškarce. Leptir mašne predstavljaju trend koji je pobijedio test vremena, a crnogorske leptir mašne nadamo se da će predstavljati trend koji tek dolazi.
Foto: Veronika Jovanović