Realizovana obuka auditora za rad u novom softveru za proračun energetskih karakteristika zgrada

Univerzitet Crne Gore je u saradnji sa Ministarstvom kapitalnih investicija realizovao četvorodnevnu obuku za rad u novom nacionalnom softveru za proračun energetskih karakteristika zgrada. Obuka je bila namijenjena za postojeće auditore za oblast energetske efikasnosti zgrada i realizovana je uz finansijsku podršku Njemačkog društva za međunarodnu saradnju kroz projekat „Razvoj kapaciteta za klimatsku politiku u zemljama Jugoistočne i Istočne Evrope, Južnog Kavkaza i Centralne Azije, Faza III“ (CDCPIII).

Jedna od ključnih aktivnosti Ministarstva kapitalnih investicija koje je nadležno za sprovođenje politike energetske efikasnosti je uspostavljanje nacionalnog softvera za proračun energetskih karakteristika zgrada. Podrška za razvoj softvera je obezbjeđena u okviru projekta „Poboljšanje energetske efikasnosti u javnim zgradama (PEEPB)“, koji sprovodi Ministarstvo kapitalnih investicija u saradnji sa Njemačkom razvojnom bankom (KfW), a za sam razvoj softvera je zadužen njemački Institut za građevinsku fiziku Fraunhofer IBP iz Stuttgarta.

MEEC softver (MEEC - Montenegrin Energy Efficiency Certification) ima dva načina rada:

• Sertifikovanje, gdje se energetska efikasnost zgrada računa sa standardnim uslovima kao što su unaprijed definisani načini korišćenja, koji se ne mogu mijenjati;
• Proračun potrošnje, gdje se način korišćenja može prilagoditi stvarnoj upotrebi zgrade. Ovaj način rada ne uzima u obzir izmjerenu potrošnju.

Proračun je usklađen sa zahtjevima Evropske direktive o energetskoj efikasnosti zgrada  (Direktiva 2018/844/EU Evropskog parlamenta i Savjeta od 30. maja 2018. godine). Sam proračun koristi njemački standard DIN V 18599 za proračun potrebne, finalne i primarne energije.

Obuku su realizovali nastavnici sa Arhitektonskog, Građevinskog i Mašinskog fakulteta: prof. dr Dušan Vuksanović, prof. dr Radmila Sinđić Grebović, doc. dr Milan Šekularac i doc. dr Esad Tombarević. Obuka je realizovana u trećoj i četvrtoj sedmici septembra u učionicama Mašinskog fakulteta. Odziv auditora je bio više nego odličan. Prva dva dana obuke uglavnom su bila posvećena definisanju omotača zgrade i podjeli zgrade na zone, dok su druga dva dana obuke bila posvećena definisanju tehničkih sistema.

Na samom početku obuke predstavljeno je softversko okruženje, kako bi i polaznici obuke koji nikada nisu koristili ovaj softver imali opštu predstavu o MEEC okruženju i logici unosa podataka u cilju definisanja zgrade u smislu njenog omotača i tehničkih sistema. Prikazana je metodologija po kojoj MEEC softver izračunava neto, finalnu i primarnu energiju za grijanje, hlađenje, ventilaciju, pripremu STV i rasvjetu. Postupak je objašnjen korak po korak u obimu koji ima smisla za ovu vrstu obuke: zoniranje zgrade; bilans potrebne energije; proračun gubitaka energije u sistemu kontrole i emisije, distribucije i skladištenja; bilans isporučene energije; procjena primarne energije i procjena ekvivalentne emisije CO₂.

Drugi dio obuke je bio posvećen definisanju tehničkih sistema zgrade. Objašnjeni su različiti pristupi koje omogućava softver u zavisnosti od dostupnosti podataka i znanja auditora. Polaznicima je objašnjena metodologija proračuna vezana za tehničke sisteme. Takođe su razmotrene i opcije koje softver ima za definisanje proizvodnje energije iz obnovljivih izora: vjetrogeneratora i fotonaposnkih panela. Predstavljanje metodologije proračuna tehničkih sistema nije imalo za cilj zalaženje u detalje samog proračuna, već da se polaznicima obuke ukaže na podatke koji se koriste u proračunu i koje treba unijeti u softver.

Polaznici su imali priliku da se upoznaju sa MEEC softverom kroz samostalan rad, uz nadozor predavača, na nizu praktičnih primjera kojima je ilustrovano sve ono o čemu je bilo riječi u toku obuke.

Opšti utisak je da je obuka bila odlično posjećena od strane postojećih auditora i da je bila veoma korisna posebno za polaznike koji do sada nisu koristili softver, ali i za one koji su već imali prilike da ga koriste. Organizacija obuke je takođe bila korisna i za predavače, s obzirom da je ovo prvi put da sprovode obuku za rad u novom softveru za proračun energetskih karakteristika zgrada. Nakon ove prve obuke predavači mogu vidjeti gdje su moguća poboljšanja za eventualne kasnije obuke za nove auditore iz oblasti energetske efikasnosti zgrada. Takođe, obuka je korisna i s aspekta razvoja MEEC softvera jer su i polaznici i predavači dali niz korisnih sugestija za njegovo unaprijeđenje.

Uvođenjem MEEC softvera se konačno stvaraju uslovi da se proračun energetskih karakteristika zgrada u Crnoj Gori sprovodi prema važećim međunarodnim standardima, u skladu sa zahtjevima EU direktiva, a koje je Crna Gora u obavezi da implementira shodno preuzetim međunarodnim obavezama. Takođe, uvođenje MEEC softvera omogućava sertifikaciju zgrada u Crnoj Gori, jedne od važnih aktivnosti koja je predviđena Zakonom o efikasnom korišćenju energije, a sa čijom realizacijom se kasnilo upravo zbog nedostatka odgovarajućeg softvera.