Reagovanje direktora Istorijskog instituta UCG povodom novinskih tekstova objavljenih u listu „Pobjeda“ 22. i 23. oktobra 2019.godine
Radi informisanja akademske i šire javnosti smatramo potrebnim da povodom spominjanja Istorijskog instituta UCG u novinskim tekstovima dnevnog lista „Pobjeda“ damo sljedeća pojašnjenja.
U tekstu pod naslovom: „Ruska zahvalnica za crnogorsku instituciju (u nadnaslovu: Kako Istorijski institut sarađuje godinama sa Fondom „Gorčakov“ kojeg kontroliše Kremlj) njegovi autori zaključuju da Istorijski institut Crne Gore: „bez zazora sarađuje sa Fondom „Gorčakov“ prononsiranim agigatorom politike Kremlja i borcem protiv NATO uticaja ali i širenja Evropske unije na zapadnom Balkanu. U drugom tekstu: „ Putinov čovjek za „mekanu moć“ nad Balkanom (u nadnaslovu: „Ko je Leonid Vladimirovič Dračevski, koji je Istorijskom institutu Crne Gore uručio plaketu zahvalnosti za „doprinos razvoju crnogorsko-ruskih odnosa“), takođe, u negativnom kontekstu se više uzgredno pominje Istorijski institut, dok je cjelina njegovog sadržaja usmjerena ka drugim pitanjima.
Ne sporimo da je Istorijski institut imao saradnju sa Fondom „Gorčakov“ radi realizacije dva naučna projekta. Prvi se odnosio na obilježavanje 300-godišnjice od uspostavljanja političkih veza između Crne Gore i Rusije. Tim povodom je 2011. u Baru održana naučna konferencija pod naslovom „Rusija i Balkan tokom posljednja tri stoljeća“, uz učešće ukupno 47 naučnika iz deset zemalja (devet evropskih i SAD). Otvaranju Konferencije prisustvovao je i tadašnji predsjednik Crne Gore gospodin Filip Vujanović koji se obratio prisutnima i zaželio im uspješan rad. Materijali ove međunarodne naučne konferencije objavljeni su u posebnom zborniku 2012. godine, uz finansijsku podršku Fonda „Gorčakova“.
Drugi zajednički projekat realizovan je tokom 2014, 2015. godine objavljivanjem knjige „Nautika“ koja sadrži Predavanje Marka Martinovića ruskim mornarima u Perastu 1697-1698. Riječ je o arhivskom dokumentu velike vrijednosti, koji se čuva u ruskoj Nacionalnoj biblioteci u Petrogradu. S obzirom na starost dokumenta: mogućnost njegovog korišćenja, transkribovaja i priređivanja za štampu, dobijena je uz angažovanje Fonda „Gorčakov“, a Nacionalna biblioteka u Petrogradu je bila jedan od suizdavača knjige.
U oba projekta saradnja sa Fondom „Gorčakov“ bila je korisna za afirmaciju Istorijskog instituta uspostavljanje naučnih veza ne samo sa naučnicima iz Rusije već i drugih zemalja, kao i za izučavanje značajnog segmenta crnogorske prošlosti s kraja XVII i početka XVIII vijeka.Sve navedene aktivnosti su prije početka realizacije, projekta ugovorno regulisane i precizirane od strane ugovornih strana.
Smatrajući da su jedan i drugi projekat doprinijeli podizanju naučnog ugleda Istorijskog instituta, u znak zahvalnosti, povodom proslave 70-godišnjice Instituta (početkom jula 2019. godine) Fondu „Gorčakov“ kao i brojnim domaćim i inostranim institucija dodjeljena je Povelja zahvalnosti Istorijskog instituta UCG. Uzvraćajući na takav naš gest gospodin L.V. Dračevski je 17. septembra uručio Plaketu zahvalnosti Istorijskom institutu, za saradnju ostvarenu u periodu od 2010. do 2015. godine.
Na osnovu navedenog smatramo da ne može biti riječi o bilo kakvom „infiltiranju“ Fonda „u crnogorske institucije“, niti o tome da je preko Istorijskog instituta Fond „Gorčakov“, bio „organizator i finansijer naučnih skupova usmjerenih protiv Evropske unije i NATO –a u regionu Zapadnog Balkana“.Šta više, iz ugla nauke, stavljanjem u ovakav kontekst najstarije naučne institucije u zemlji nanijeta je šteta ne samo Institutu kao jedinici UCG već i Univerzitetu CG i crnogorskoj nauci u cjelini.
Dr Radoslav Raspopović
