Biografija - Papović Radovan

red.prof. Radovan Papović

               Radovan Papović rođen je 1950. u Herceg-Novom, gdje je završio osnovnu školu i školu za osnovno muzičko obrazovanje. Dva odsjeka na Srednjoj muzičkoj školi – Odsjek za violinu i Teoretski odsjek - završio je u Titogradu 1972. Na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu, diplomirao je 1977. na Odsjeku za dirigovanje u klasi prof. Predraga Miloševića. Godine 1986. na Muzičkoj akademiji u Sarajevu završio je postdiplomski studij sa ocjenom 10 (deset) u klasi prof. Julija Marića i stekao stručni stepen specijaliste.

Po dolasku u Titograd radi kao dirigent Simfonijskog orkestra RTV Titograd, a istovremeno je i dirigent hora KUD Stanko Dragojević. Nakon osnivanja Muzičke akademije 1980. godine izabran je za asistenta (u honorarnom odnosu) prof. Darinke Matić-Marović za predmete Horsko pjevanje i Osnovi vokalne tehnike , gdje iste godine formira Ženski kamerni hor koji vodi sve do danas. Godine 1985. prelazi u stalni radni odnos, 1988. je izabran za docenta , 1996. za vanrednog profesora za predmete Horsko pjevanje, Osnovi vokalne tehnike i Orkestar, dirigujući i dalje sa Orkestrom RTV Crne Gore.Svoj prvi javni nastup Radovan Papović je ostvario 1979. nastupajući sa Simfonijskim orkestrom RTV Titograd u okviru festivala jugoslovenskih muzičkih umjetnika Dani muzike u Budvi. Od tada  sve do danas (prvo  u stalnom, a zatim u honorarnom odnosu) on je sa ovim orkestrom ostvario ogroman broj koncerata u okviru redovne djelatnosti tog ansambla ili njegovim učešćem na festivalima Dani muzike u Budvi, odnosno od 1982. u Herceg-Novom, Grad-teatru u Budvi, Barskom ljetopisu u Baru, kao i na drugim brojnim prigodnim svečanostima. Sa istim ansamblom gostovao je u Češkoj, Italiji, Austriji, Alžiru i SSSR-u. Na koncertima Orkestra, osim crnogorskih i umjetnika iz ranije Jugoslavije, imao je i istaknute umjetnike iz inostranstva, kakav je violončelista David Grigorijan, laureat konkursa Čajkovski.Između 1985-1991. stalni je gost Simfonijskog orkestra u Mostaru, a 1992. diriguje Simfonijskim orkestrom Umjetničkog ansambla JNA u Beogradu (Rosini, Šubert, Šopen).U želji da pruži šansu mladima, Papović je sa Orkestrom RTV  Titograd, odnosno kasnije Orkestrom RTV Crne Gore ostvario i veliki broj koncerata na kojima su solisti bili učenici muzičkih škola ili studenti Muzičke akademije. Sa Horom Muzičke akademije i Orkestrom RTV ostvario je i niz premijerno izvedenih vokalno-instrumentalnih djela, kakva su Mocartov Rekvijem (dva stava, Kyrie, Lacrimosa), Pergolezijeva kantata Stabat mater, Vivaldijeva Gloria, Misa br.2 Jeronima Fjorelija, kotorskog kompozitora iz druge polovine XIX vijeka i dr.Poslije 1990. godine, kada je sticajem niza okolnosti, posebno materijalnih problema, Simfonijski orkestar znatno prorijeđen, Papović je tokom sljedećih godina nastavio intenzivnu koncertnu djelatnost sa preostalim dijelom tog ansambla  - Kamernim orkestrom RTV Crne Gore, gostujući osim u više gradova i na festivalima u Crnoj Gori, u Beogradu i Novom Sadu. Godine 1999. sa studentima gudačkog odsjeka Muzičke akademije formira Akademski kamerni orkestar koji se uspješno predstavlja javnosti. Već sljedeće godine uspijeva da realizuje projekat Muzičke akademije da se dva ansambla – Kamerni orkestar RTV Crne Gore i akademski kamerni orkestar, bar nominalno spoje. Nekoliko uspješnih koncerata dalo je povoda da se zajednički ansambl poroširi i učešćem studenata Duvačkog odsjeka, tako da je prvobitni projekat prerastao u formaciju Crnogroskog simfonijskog orkestra koji se prvi put predstavio na svečanom otvaranju festivala Barski ljetopis 2000. godine programom Muzika na Crnogorskom dvoru. Neophodnost postojanja takvog ansambla u našoj sredini potvrđena je već sljedeće godine koncertom Tri generacije (muzika crnogorskih autora XX vijeka) kojim je svečano otvoren Barski ljetopis, kao i koncertima koji su uslijedili tokom 2001. i 2002. godine.

               Između 1978-1991. Radovan Papović je vodio hor KUD Stanko Dragojević, uspješno nastupajući sa tim ansamblom u zemlji i inostranstvu (Švedska, Švajcarska, Austrija, Čehoslovačka, Italija, SSSR). Sa ovim ansamblom dobija više nagrada na najznačajnijim jugoslovenskim horskim festivalima:

• Prva nagrada na Horskim svečanostima u Nišu 1988. za izvođenje kompozicije Počitaemi (Pismo Njegoša Vuku Karadžiću) Vojina Komadine, kao i kompozicije Lov lovilo mlado momče Borislava Tamindžića.
• Posebno priznanje za snimanje i izvođenje poeme Borislava Taminđžića »Rebro zemlje« u Kraljevu.
• Nagrada publike na Horskim svečanostima u Nišu, 1989.
• Nagrada Kulturno-prosvjeten zajednice »Miladin Perović«
• Prva nagrada na Horskim svečanostima u Nišu 1990. godine za premijerno izvođenje djela Kremansko proročanstvo Vojina Komadine.

Pored učešća orkestra RTV Crne Gore, akademskog kamernog orkestra ili Hora Muzičke akademije na brojnim svečanim akademijama i drugim prigodama, Radovan Papović je sa ovim ansamblima snimio više od trideset programa umjetničke muzike za potrebe RTV Crne Gore, a znatan broj koncerata direktno je prenošen. Uz učešće nekoliko poznatih solista, među kojim je i sopran Vjera Miranović-Mikić, i sa združenim  Orkestrom u Beogradu je 2000. godine snimio CD Muzika na Crnogorskom dvoru sa djelima crnogorskih i stranih kompozitora XIX vijeka.

               Radovan Papović je dirigent jasne i precizne  manuelne tehnike koji osim izrazitog muzikaliteta i odnjegovanog osjećaja za stil i formu, posjeduje temperament, energiju i veliki entuzijazm prema profesiji kojoj se posvetio. Njegovo dvadesetpetogodišnje iskustvo  za dirigentskim pultom obogatilo je crnogorsku muzičku scenu prezentacijom djela od kojih je znatan broj premijerno izveden u Crnoj Gori, a koja u velikom luku idu od barokne do savremene muzike, uključujući i djela crnogorskih autora. Muzička kritika, domaća i strana, pozitivno ocjenjuje umjetničke domete njegovih koncerata.

               Radovan Papović istovremeno pokazuje afinitet i za oblast zabavne muzike, pa se već na samom početku dirigentske karijere sa lakoćom uključio i u realizaciju tog aspekta izvođačke djelatnosti, uspješno dirigujući na festivalima (ranije Jugoslavije) u Opatiji, Zagrebu, Ljubaljni, Beogradu, Novom Sadu, Prištini, a posljednjih godina u Budvi (Pjesma Mediterana) i Herceg-Novom (Sunčane skale). Godine 1983. dirigovao je u Minhenu na festivalu Pjesma Evrovizije.               

Od osnivanja Ženskog kamernog hora Muzičke akademije (1980) pa sve do danas, Radovan Papović je našem i inostranom auditorijumu predstavio takođe širok repertoar sa djelima iz domena horske muzike, među kojima je i nekoliko opsežnih vokalnih ili vokalno-instrumentalnih djela, stranih i naših autora, koja su po prvi put izvedena u Crnoj Gori među kojima izdvajamo Pergolezijevu Stabat Mater, Vivaldijevu Gloriju, Kapleovu Troglasnu Misu, Mokranjčev Opelo, kao i djelove Liturgije,  Britnove Obredne pjesme, Fjorelijevu Misu br.2, Tamindžićeve Šaljivke i dr. Ženski kamerni hor Muzičke akademije jedan je od najboljih ansambla u svom žanru i u ranijoj i u sadašnjoj Jugoslaviji o čemu, osim pozitivnih kritika na gostovanjima van Crne Gore, govore brojne nagrade iz vremena dok su još postojala jugoslovenska horska takmičenja:

• Prva nagrada na Jugoslovenskom takmičenju studenata muzičkih akademija u Prištini 1984.
• Druga nagrada na Jugoslovenskom takmičenju studenata muzičkih akademija u Novom Sadu 1986.
• Treća nagrada na velikom Međunarodnom horskom takmičenju u Midlesbron (Engleska), 1986.
• Prva nagrada na Jugoslovenskom takmičenju muzičkih akademija u Sarajevu 1988.
• Decembarska nagrada grada Titograda, 1990.
• Specijalna nagrada na Republičkom takmičenju u Baru, 1995. godine.

U vrijeme dok su, osim takmičenja postojali i zajednički projekti muzičkih akademija (ranije) Jugoslavije, Radovan Papović je više puta uspješno pripremio studente Muzičke akademije u Podgorici, koji su uzeli učešća u zajedničkom izvođenju velikih vokalno-instrumentalnih formi kakva je Bahova Pasija po Jovanu, izvedena u dvorani Lisinski  u Zagrebu, zatim Kerubinijev Rekvijem u Skoplju, Mocartov Rekvijem u Novom Sadu i dr. Pripremajući hor i instrumentalni ansambl, učestvovao je i u realizaciji niza velikih projekata Muzičke akademije, kakvo je premijerno izvođenje opsežnog vokalno-instrumentalnog djela Pisma crnogorskog kompozitora Žarka Mirkovića koje je osim u Podgorici (u velikoj auli Tehničkog fakulteta) i na festivalu jugoslovenskih muzičkih umjetnika Dani muzike u Herceg-Novom, izvedeno i na BEMUS-u 1986. godine, a zatim i snimljeno na ploči u produkciji RT Beograd. Jedan od takvih projekata je i prezentacija Vivaldijeve Glorije povodom dvadesetegodišnjice rada Muzičke akademije, koje je 2001. osim na svečanom koncertu u Podgorici, s velikim, gotovo trijumfalnim uspjehom izvedeno u Beogradu i Novom Sadu. Osim izvanrednih rezultata koje ostvaruje sa Horom Muzičke akademije, on je, kao što smo naveli, 1999. formirao i Akademski kamerni orkestar koji je na više javnih izvođenja pokazao da može uspješno da djeluje za profesionalnim orkestrom RTV Crne Gore.Osim članstva u strukovnim udruženjima, Radovan Papović je član žirija na mnogim muzičkim takmičenjima u Crnoj Gori i van Crne Gore. Napisao je veliki broj aranžmana i orkestracija iz oblasti dječije, zabavne i umjetničke muzike, među kojima je i više orkestracija crnogorskih i stranih kompozitora XIX vijeka čija su djela snimljena na CD-u Muzika na Crnogorskom dvoru. Aktivno učestvuje i u drugim projektima iz oblasti kulture i umjetnosti.

Koncertna djelatnost

• Koncert Orkestra Radio-televizije Crne Gore, Podgorica, 8. jul 1996.

( G.F. Hendl, Concerto grosso op. 6 br.1 u G-duru, A. Vivaldi, Koncert za violinu i orkestar op. 3 br.6, u a-moll, D. Šostakovič, Kamerna simfonija br. 8, op.11o bis, H. Čiz, Conzona di barocco)  Solista Miloš Bošković, violina  Dirigent Radovan Papović

• Koncert kamerne muzike, Podgorica, CNP, 17. novembar 1997. Kamerni orkestar i solisti RTCG Dirigent Radovan Papović ( Pachelbel, Kanon J. Brahms, Scherzo, W.A.Mozart, Adagio iz Kvarteta u D-duru, J. Rodrigo, Adagio iz Koncerta za gitaru i orkestar, N. Hercigonja, Pjasma i igra, F. Mendelsohn, Simfonija za gudače u D-duru, br.8
• Autorski koncert Senada Gačevića, Podgorica, 18. decembra 1997.
• Koncert crnogorskih mladih umjetnika, Podgorica, CNP, 30. decembra 1997. Kamerni orkestar RTCG, Dirigent, Radovan Papović (Vivaldi, Concerto grosso za četiri gitare i kamerni orkestar
• Duo Parlando i Kamerni orkestar RTVCG,Podgorica, CNP, 28. mart 1998. Solisti: Jutta Rübenacher, violina (Njemačka)Tatjana Prelević, klavir (Njemačka) Dirigent, Radovan Papović; program: Mendelsohn, Koncert za violinu, klavir i orkestar u d-mollu
• Koncert kamerne muzike, Kotor, 19. mart 1999. Akademski kamerni orkestar ( A. Mocart, Divertimento; B.Britn, Simple Symphony)
• Koncert Kamernog orkestra RTVCG, Podgorica, 4. jun 199god. Solisti. Igor Perazić, violončelo, Vujadin Krivokapić, violina, Vili Ferdinandi, violinDirigent: Radovan Papović; Program: A. Vivaldi, Simfonija br. 2, A. Vivaldi, Koncert za violončelo i orkestar u e-mollu, A. Vivaldi, Koncert za 2 violine u A-duru, Eho koncert, E. Grig, Norveške melodije op. 63
• Operske arije, 5-12. avgust 1998. Bar, Kotor, Podgorica, Ulcinj, Cetinje Solisti: Vjera Miranović-Mikić, sopran, Jadranka Jovanović, mecosopran, Sergej Dubrovin, dramski tenor, Orkestar Forte fortissimo, Dirigent, Radovan Papović
• Koncert Orkestra RTCG, Herceg-Novi 9. novembra 1999.
• Koncert orkestra RTCGDecembarski dani kulture, Podgorica, 25. decembar 1999. Program Bottesini, Concerto per Violino e Contrabasso »Passione Amorose« Solisti: Miran Begić, violina, Veljko Belević, kontrabas
• Muzika na Crnogorskom dvoru, Svečano otvaranje festivala Barski ljetopis Solisti: Vjera Miranović-Mikić, Beograd Oksana Prudnik, Ukrajina, Združenim orkestrima RTVCG i Muzičke akademije, Diriguje: Radovan Papović
• Kompozicije D. De Sarna-San Đorđa, J. Popović, M. Petrovića, L. Minkusa, Š. Ognjenovića i A. Šulca.
• Tri Generacije, Svečano otvaranje Barskog ljetopisa, jul 2001.
• Crnogorska muzika XX vijeka Program Gačević, Tevba, Ž. Mirković, Musica Sioranu B. Tamindžić, Rapsodija za klavir, trombon i gudače Solista: Boris Kraljević,
• Festival A Tempo, Podgorica, CNP, 10. decembar 2001. Crnogorski gudački orkestar Dirigent: Radovan Ppović Solisti: Boris Kraljević, klavir Bojan Martinović, klavir PROGRAM: Koreli, Kvintet za gudače, V. A. Mocart, Koncert za klavir i orkestar u C-duru, KV 415, V. A. Mocart, Koncert za klavir i orkestar u F-duru, KV 413, B. Tamindžić, Raspsodija za klavir i orkestar, Crnogorski simfonijski orkestar, Podgorica, CNP 29. april 2002. Dirigent: Radovan Papović Solisti: Jevgenij Ksaverjev, violončelo (Moskva), Mladen Đorđević, truba (Beograd)J. Hajdn, Simfonija br. 92, J. Hajdn, Koncert za violončelo i orkestar u C-duru, J. Hajdn, Koncert za trubu i orkestar u Es-duru