Kalaj: Neka budućnost UCG bude obasjana novim uspjesima i inovacijama
Univerzitet Crne Gore je tokom svojih pet decenija postojanja postavio svoje prioritetne ciljeve i postulate na kojima počiva. UCG istovremeno njeguje tradiciju izvrsnosti, ali i promoviše inovaciju i napredak, daje veliki doprinos zajednici, ali se i grana i ostvaruje veliki broj internacionalnih saradnji. Učvršćivanju ovih postulata i ispunjenju navedenih ciljeva veliki doprinos je, između ostalih, dao i profesor Prirodno-matematičkog fakulteta dr David Kalaj. Kalaj je dobitnik studentske nagrade Decembarska nagrada grada Podgorice za 1994. godinu, za svoj istraživački rad je 2013. godine dobio prestižniju nagradu Ministarstva nauke Crne Gore za najuspješniji nacionalni projekat (Analiza na Mnogostrukosti, 2012–2016). Naučni doprinos Kalaja 2017. godine je prepoznat i na državnom nivou, te je nagrađen Trinaestojulskom nagradom, a 2019. godine dobija i nagradu Ministarstva nauke Crne Gore: Najuspješniji naučnik za 2019. godinu. Dobitnik je i najprestižnije državne nagrade - Oktoih za 2023. godinu.
Kalajevi rezultati su doprinijeli prepoznatljivosti Univerziteta Crne Gore i Prirodno–matematičkog fakulteta u međunarodnoj naučnoj javnosti - njegov broj citata na Google Scholar-u je 900 što daje svojevrsno prepoznavanje Univerziteta Crne Gore po matematici, a pored navedenog više uglednih međunarodnih istraživača boravilo je na Prirodno–matematičkom fakultetu upravo na njegov poziv. U posebnom razgovoru koji je obavljen povodom 50. rođendana Univerziteta Crne Gore, Kalaj se osvrnuo na veliki uticaj koji je na njegov život i sve navedene uspjehe imala upravo ta institucija. “Za mene je Univerzitet Crne Gore bio važan izvor podrške i resursa koji su mi omogućili da postignem uspjeh u svojoj karijeri kao istraživaču u matematici. Takođe, akademska okolina pruža mi inspiraciju putem saradnje s kolegama, interakcijom s vrhunskim stručnjacima u mom polju, kao i kroz prilike za stalno učenje i razvoj. Moje nagrade i ugledna reputacija svjedoče o mom uspjehu i podršci koju sam dobio od kolega i institucije,” ističe Kalaj. Internacionalnu saradnju kao jednu od velikih vrijednosti UCG-a promovisao je kao gostujući profesor ili istraživač na desetak prestižnih institucija u Evropi, Kini i Japanu (Univerzitet u Turku, Univerzitet u Helsinkiju u Finskoj, Univerzitet Lomonosov u Rusiji, Univerzitetu u Padovi u Italiji, Univerzitetu u Osaki u Japanu, Univerzitetu u Keilu, Univerzitetu u Wursburgu u Njemačkoj, Univerzitetu u Beogradu, Univerzitetu u Sarajevu, Univerzitetu u Ljubljani, Univerzitetu u Zagrebu itd). Sve stečeno znanje i iskustvo sa ovih putovanja ponovo je uložio u svoju matičnu kuću – Univerzitet Crne Gore, a posebne utiske nosi sa putovanja u Kinu. “Bio sam gostujući predavač u Huaqiao University u Xiamenu u Kini u periodu od 2018. do 2019. godine. Osim moje plodne saradnje sa kineskim naučnicima, imao sam priliku da posjetim veliki broj turističkih znamenitosti u Kini. Kina je bogata zemlja sa fascinantnom kulturom, bogatom istorijom i impresivnim dostignućima u nauci i tehnologiji, te moram istaći da je velika privilegija u životu upoznati jedan djelić te kulture, istorije i njihovih tehnoloških dostignuća. Uspostavio sam naučnu saradnju sa velikim brojem naučnika i smatram da je mobilnost neophodna aktivnost svakog naučnika,” kazao je profesor Kalaj.
Osim značaja koji mobilnost ima za njega kao istraživača u matematici, Kalaj ističe da je međunarodna saradnja izuzetno značajna za Prirodno-matematički fakultet Univerziteta Crne Gore, kako za njegove studente, nastavno osoblje, ali i za zajedničke istraživačke projekte. “Ova saradnja omogućava fakultetu da se poveže sa vodećim institucijama i stručnjacima širom svijeta, što doprinosi razmjeni znanja, iskustava i najboljih praksi. Međunarodna saradnja omogućava studentima PMF-a priliku da provedu semestar ili dva na partnertnerskim univerzitetima u inostranstvu. Ovo je izuzetno korisno za njihov akademski i lični razvoj, jer im omogućava da steknu nova znanja, upoznaju nove kulture i jezike, kao i da prošire svoju mrežu kontakata. Saradnja sa stranim univerzitetima omogućava i razmjenu nastavnog osoblja, što doprinosi unapređenju nastavnog procesa na PMF-u. Nastavnici imaju priliku da razmijene iskustva, nauče nove metode poučavanja i pristupe nastavi, kao i da učestvuju u zajedničkim istraživačkim projektima. Međunarodna saradnja olakšava PMF-u da sarađuje na istraživačkim projektima sa partnerima iz inostranstva. Ovo može dovesti do novih saznanja, publikacija i grantova, što je od vitalnog značaja za akademsku reputaciju fakulteta,” istakao je profesor. Zbog svega navedenog Kalaj ohrabruje studente PMF-a da uz međunarodnu saradnju steknu internacionalno iskustvo, prošire svoje horizonte i pripreme se za uspješnu karijeru u globalnom okruženju. Svojim primjerom podstiče mlade ljude da stečeno znanje ulože u napredak crnogorskog društva, te tako nastave tradiciju profesora i studenata PMF-a koji su kroz istoriju dali doprinos Crnoj Gori. “PMF je bio ključni centar za obrazovanje u oblasti prirodnih i matematičkih nauka u Crnoj Gori. Njegovi profesori su obučavali generacije studenata koji su kasnije postali stručnjaci u različitim oblastima, doprinoseći razvoju društva. Profesori i istraživači sa PMF-a su vodili brojne naučne projekte i istraživanja koja su doprinijela razvoju znanja i tehnološkog napretka u Crnoj Gori. Njihovi radovi su objavljivani u vodećim naučnim časopisima i konferencijama širom svijeta. Neki od profesora i studenata PMF-a su doprinijeli stvaranju inovativnih rješenja u različitim oblastima, kao što su informacione tehnologije, medicina, zaštita životne sredine i druge. PMF je pružao stručnu podršku društvu kroz konsultacije, savjetovanja i saradnju sa različitim institucijama i preduzećima u Crnoj Gori,” objašnjava prof. Kalaj. Dodaje da je značaj PMF-a za Crnu Goru i dalje veoma važan. “PMF nastavlja da obrazuje nove generacije studenata u oblasti prirodnih i matematičkih nauka, pripremajući ih za različite karijere u Crnoj Gori i šire. Fakultet i dalje igra ključnu ulogu u sprovođenju naučnih istraživanja koja su od značaja za razvoj Crne Gore u različitim oblastima, kao što su biologija, hemija, matematika, fizika, informatika itd. Ukratko, PMF i dalje ima značajan uticaj na razvoj Crne Gore kroz obrazovanje, naučna istraživanja, inovacije i saradnju sa industrijskim sektorom, čime doprinosi opštem napretku društva,” navodi prof. Kalaj.
Ipak da bi studenti PMF-a ostali u Crnoj Gori i nastavili da doprinose društvu, potrebno je da se u našoj državi bolje vrednuje potencijal naučne zajednice i studenata. “Bolje vrednovanje potencijala naučne zajednice i studenata Prirodno-matematičkog fakulteta u Crnoj Gori može biti ključno za podršku njihovom daljem razvoju i doprinosu društvu. Definisanje jasnih kriterijuma i očekivanja za vrednovanje naučne zajednice i studenata može pomoći u osiguravanju transparentnosti i objektivnosti procesa. Pružanje podrške i mentorstva naučnicima i studentima može im pomoći da razviju svoje potencijale. Ovo uključuje pružanje resursa za istraživanje, savjetovanje u karijeri i prilike za profesionalni razvoj. Redovno praćenje uspjeha studenata i istraživača, kao i njihovih doprinosa u akademskoj i naučnoj zajednici može pomoći u identifikovanju najboljih praksi i pružanju priznanja za postignute rezultate. Promovisanje uspjeha i dostignuća studenata i istraživača putem javnih događanja, web stranica fakulteta, medija i društvenih mreža može povećati vidljivost njihovih radova i potaknuti ih na daljnji napredak.”
Implementacija ovih prijedloga dobro se uklapa u listu savjeta za budućnost UCG koje je profesor Kalaj uputio povodom značajnog jubileja Univerziteta. “Nastavite da se prilagođavate dinamičnim potrebama društva i tržišta rada putem inovativnih metoda učenja i nastave. Integracija tehnologije, interaktivnih metoda i praktičnih iskustava ključni su za pripremu studenata za buduće izazove. Nastavite jačati veze s međunarodnim institucijama i univerzitetima kako biste omogućili razmjenu znanja, iskustava i resursa. To će obogatiti akademsku atmosferu i omogućiti studentima globalnu perspektivu. Podržavajte istraživačke projekte i inicijative koje doprinose razvoju znanja i rješavanju lokalnih i globalnih izazova. Stvaranjem stimulativnog okruženja za istraživače podstičete inovacije i donosite koristi zajednici. Nastavite da igrate aktivnu ulogu u društvu kroz angažman u zajednici. Nastavite da radite na unapređenju kvaliteta obrazovanja i istraživanja kroz evaluaciju i prilagođavanje programa, infrastrukture i politika prema najvišim standardima.”
Osim ovih savjeta dr David Kalaj je Univerzitetu Crne Gore uputio i čestitku u susret 50. rođendanu ove obrazovne institucije.
“Čestitam Univerzitetu Crne Gore na impresivnom dostignuću! Pedeset godina predstavlja značajan jubilej koji simbolizuje bogatu tradiciju obrazovanja, istraživanja i doprinosa društvu. Tokom ovog vremena, Univerzitet Crne Gore je igrao ključnu ulogu u oblikovanju intelektualne, kulturne i ekonomske scene zemlje. Ovaj jubilej predstavlja priliku za refleksiju o postignućima i izazovima, ali i za slavlje dostignuća zajednice Univerziteta Crne Gore. Neka budućnost bude obasjana novim uspjesima i inovacijama koje će koristiti ne samo univerzitetskoj zajednici, već i Crnoj Gori u cjelini. Srećan rođendan!,” poručio je prof. Kalaj.
Foto: Privatna arhiva, Vlada CG, UCG