Istraživanje: Klimatske promjene i ekstremne vremenske pojave nisu zaobišle ni Crnu Goru
Savremene klimatske promjene i ekstremne vremenske pojave nisu zaobišle ni Crnu Goru, smatra pofesor Filozofskog fakulteta Univerziteta Crne Gore prof. dr Dragan Burić, čija je ovo oblast naučnog istraživanja.
„Tokom prethodnih 70 godina, trend porasta srednje temperature vazduha je značajan u našoj državi, kako godišnje tako i na nivou sezona. Posmatrajući u srednjoj vrijednosti, u Podgorici, na primjer, zime postaju toplije za oko 0,150C po dekadi, a ljeta za čak 0,370C po dekadi. Na godišnjem nivou, period 1991-2020. je u Podgorici topliji za oko 1,10C u odnosu na prethodni 30-godišnji interval (1961-1990)“, navodi podatak iz svog istraživanja prof. dr Burić.
Danas živimo u eri klimatskih promjena koje su, po mišljenju mnogih, ubrzanije i intenzivnije u odnosu na one iz prethodnih epoha.
„Činjenica je da se planeta zagrijava i da je, u vezi s tim, povećana učestalost i intenzitet ekstremnih vremenskih i klimatskih događaja. Postoje regionalne razlike u pogledu porasta temperature. Regionalne promjene u režimu i količini padavina su još izrazitije - pojedine regije i države postaju aridnije, a neke humidnije, dok ima i onih područja u kojima se smjenjuju sušni i ekstremno kišni periodi sa poplavama“, objašnjava profesor Burić.
Kada je riječ o Crnoj Gori, istraživanje pokazuje da intenzivnije raste maksimalna u odnosu na minimalnu temperaturu.
„Za razliku od temperature, sa sezonskim i godišnjim sumama padavina se ne dešava ništa zabrinjavajuće. Godišnje, proljećne i jesenje sume padavina imaju pozitivan trend, a zimske i ljetnje negativan, ali su te promjene beznačajne. Međutim, ne samo kod temperature, već i kod padavina je prisutno povećanje dnevnih ekstrema. To znači da se češće registruju dani sa visokim temperaturama i sa obilnijim padavinama. Sa druge strane, povećava se i broj sušnih dana, odnosno dana bez padavina ili sa zanemarljivom količinom. Dakle, može se zaključiti da je klima Podgorice, generalno Crne Gore, postala značajno toplija i blago sušnija“, kaže profesor Burić.
Projekcije ukazuju, navodi on, da će se trend temperature i padavina nastaviti i u budućnosti. Prema regionalnim klimatskim modelima, u odnosu na današnju prosječnu temperaturu, procjenjuje se da će u periodu 2071-2100. Podgorica biti toplija za oko 20C, a po ekstremnijem scenariju i do 3,5-4,50C, zavisno od modela.
„Projekcije različitih modela su saglasne za temperaturu, ali ne i za padavine. Pa tako imamo modele čije projekcije ukazuju na veću količinu padavina u Podgorici, a ima i onih čije simulacije kažu da će ih biti manje. Slični rezultati su dobijeni i za Kolašin i druga mjesta u Crnoj Gori. Takođe, postoji velika saglasnost klimatskih modela da u budućnosti treba računati na češće ekstremne vremenske i klimatske događaje. Bez obzira na to što ne postoji tačan model, klimatske projekcije treba shvatiti ozbiljno, jer ukazuju šta se može dogoditi ako ne budemo vodili računa o životnoj sredini“, poručuje profesor Burić.
O ovoj pojavi profesor Burić govori u naučnim radovima dostupnim na adresama:
- https://doi.org/10.1002/joc.6671
- http://doi.org/10.28974/idojaras.2020.4.1
- https://doi.org/10.3354/cr01615
Izvor fotografije: pixklr.com