Studijski program za francuski jezik i književnost: istorijat, ciljevi, misija



 

 

Istorijat

Duga tradicija izučavanja francuskog jezika u Crnoj Gori (na Dvoru kralja Nikole francuski jezik se tečno govorio), uticaj Francuske na razvoj evropske civilizacije, mjesto francuskog jezika u međunarodnoj komunikaciji i vrijednosti na kojima počiva francusko društvo, te potreba za planskim i kvalitetnim obezbjeđivanjem profesora francuskog jezika u osnovnim i srednjim školama, kao i kadrovima koji govore francuski jezik u oblastima međunarodne saradnje, prava, ekonomije, ugostiteljstva, turizma, nauke i kulture, osnovni su razlozi koji opredjeljuju Vladu da, na predlog Filozofskog fakulteta, donese odluku o osnivanju trogodišnjeg studijskog programa za francuski jezik 2000. godine (po modelu koji je primijenjen prilikom osnivanja Odsjeka za italijanski jezik i književnost). Za strateškog partnera odabran je Univerzitet Fransoa Rable iz Tura. Sa Ministarstvom inostranih poslova Francuske, preko Francuskog kulturnog centra u Podgorici, razvija se tzv. program Cocoop (projekat podrške Crnoj Gori za osnivanjem katedre u Nikšiću, na Filozofskom fakultetu) kojim se predviđa stipendiranje 4 studenta do ranga doktora u Turu (4 stipendije od godinu dana za magistarske i 12 kraćih boravaka za doktorske studije, kupovina osnovnog bibliotečkog fonda, obezbjeđivanje 2 lektora-studenta četvrte godine francuskog kao stranog jezika). Ključna kontakt osoba u Francuskoj za realizaciju i evaluaciju programa je prof. Žan-Žak Taten, koji je u međuvremenu dobio priznanje profesora emeritusa Univerziteta Crne Gore. Nakon završetka, francuski partneri su program ocijenili kao jedan od najbolje realizovanih programa međunarodne saradnje u odnosu na uložena sredstva, ishode i očekivane rezultate. Potpisivanje Okvirne Konvencije između Univerziteta Fransoa Rable i Univerziteta Crne Gore uslijedilo je 2002. godine, kada katedra prerasta u četvorogodišnji studijski program. Godine 2003, upisana je prva generacija studenata po Bolonjskom sistemu. Koncepcija četvorogodišnjeg studija zasnovana je na iskustvima (i ograničenjima) postojećih studija stranih jezika na Filozofskom fakultetu. Tokom čitavog procesa razvoja Odsjeka za francuski jezik i književnost, vodilo se računa o realnim potrebama Crne Gore i ograničenom, ali kvalitetnom angažovanju profesora sa strane, uz oslanjanje na domaće kadrovske potencijale. Kvota upisa na Odsjek za francuski jezik i književnost ograničena je na 40 studenata, što je procijenjeno kao optimalno sa stanovišta zdrave konkurentnosti izučavanja stranih jezika u obrazovnom sistemu Crne Gore i mogućnostima zapošljavanja u javnom i tercijarnom sektoru. Tako su profesori Radivoje Konstantinović i Mihailo Popović iz Beograda od početka obezbjeđivali nastavu iz književnosti i jezika, dok su profesori iz Crne Gore, u skladu sa napredovanjem u svojoj profesionalnoj karijeri, postupno preuzimali predmete i oblasti za koje su se opredjeljivali. Studijski program za francuski jezik i književnost osmišljen je tako da može kvalitetno da ponudi nastavu iz jezika (kao prvog ili drugog stranog jezika ili jezika struke), književnosti (po epohama i najvažnijim piscima) i civilizacije u potpunosti na francuskom jeziku. Budući da je Crna Gora od 2010. godine dobila status kandidata za pristup Evropskoj uniji i svojstvo posmatrača u frankofonim zemljama, Studijski program za francuski jezik i kniževnost može da ponudi ekspertsku pomoć u vidu književnog ili stručnog prevođenja, kurseva (opšteg jezika i jezika struke) državnoj administraciji, turističkom sektoru ili studijskim programima na UCG na kojima se francuski izučava kao strani jezik. Nastava iz jezika oslanja se na sticanje znanja, vještina i kompetencija prema nivoima Zajedničkog evropskog okvira za učenje živih jezika, a znanja iz književnosti, kulture i civilizacije podrazumijevaju interkulturalni pristup i poštovanje vjerskih, kulturoloških i političkih različitosti, na princiima i vrijednostima građanskog društva. Prvi diplomirani profesori francuskog jezika pojavljuju se već od 2007. godine. Treba istaći da se određeni broj njih već zaposlio u osnovnim školama (Budva, Radanovići, Risan, Nikšić, Podgorica…) a jedan broj se angažuje u turizmu, organima državne uprave, nevladinom sektoru. Veliki broj studenata koristi mogućnost dužih ili kraćih studijskih boravaka na francuskom govornom području dobijanjem stipendija francuske vlade ili posredstvom akademske razmjene. Trenutan broj studenata na sve četiri godine studija iznosi 62. Kao doprinos unapređenju nastavnog procesa, od studijske 2010/11. godine, dogovoreno je da prof. Taten drži napredni kurs tumačenja i razumijevanja pisanih tekstova i pisanja eseja za studente III i IV godine (u ljetnjem i zimskom semestru) u trajanju od pet dana, po 2 časa dnevno. Kvalitet našeg studijskog programa nužno je iskazati kroz pojačano učešće u aktivnostima koje organizuje Udruženje profesora francuskog jezika, u saradnji sa ambasadom Francuske, Zavodom za školstvo i drugim institucijama obrazovanja i kulture. Pored osnovne kulturološko-obrazovne misije, koja se sastoji u formiranju budućih nastavnika, ali i prevodilaca, akademskih građana sa znanjem francuskog jezika i književnosti, koji mogu naći svoje mjesto u raznorodnim djelatnostima društvenog života i rada u Crnoj Gori i šire, potrebe savremenog društva nameću dodatni napor na utvrđivanju fleksibilnije i raznovrsnije koncepcije profila zvanja budućih svršenih diplomaca. To je moguće ostvariti funkcionalnom saradnjom i umrežavanjem postdiplomskih i doktorskih studija na Univerzitetu Crne Gore ili partnerskim univerzitetima i pravovremenim reagovanjem na potrebu za specijalističkim znanjima na tržištu rada. Uz prethodnu procjenu i analizu potreba, smatramo da bi buduće filološke studije, dakle ne samo francuskog jezika i književnosti, trebalo osmisliti kroz pružanje novih, privlačnih obrazovnih modaliteta, interdisciplinarnog karaktera i zdrave konkurentnosti.

 

Ciljevi

Studijski program je posvećen ciljevima koji podrazumijevaju širenje obrazovnih i naučnih iskustava, sa posebnim naglaskom na daljem razvoju znanja i sticanju vještina na polju lingvističke i književne naučne misli (u skladu sa nastavnim planom i programom), neophodnih društvu i njegovim članovima za intelektualno i kulturno prilagođavanje zahtjevima sredine. Kvalitativna međuzavisnost između opšteg stanja društva i kvalitetne organizacije obrazovanja podrazumijeva ujednačavanje obrazovnog sistema jednog društva s obrazovnim sistemom njegovog okruženja (Bolonjska deklaracija, Lisabonska deklaracija), čime se postižu jednaki polazni uslovi za sve članove društva u sferi zapošljavanja i slobode kretanja. Evropsko iskustvo i evropski model susjedskih odnosa, zasnovanih prvenstveno na ekonomskim programima i na društvenim projektima od uzajamnog interesa, a takođe i na multikulturalnosti čiji su principi ugrađeni u obrazovne sisteme, pokazuje da su Crnoj Gori potrebne romanističke studije koje stavljaju akcente na uzajamno povezivanje i bolje upoznavanje, na inter/multikulturalni dijalog i kooperativnost, podsticanje doživotnog obrazovanja, stvaranje edukativnog ambijenta i zajednice učenja što podstiče usavršavanje saznajnog procesa i primijenjenog istraživanja.

 

Misija

Misija Studijskog programa za francuski jezik i književnost jeste da studentima omogući sticanje znanja potrebnih za stvaralačko uključivanje u nastavni proces, kao i naučnih kompetencija i vještina neophodnih za tumačenje lingvističke i književne problematike i njegove povezanosti sa kulturološkim i informatičkim tokovima. Razvoj studija od strateškog je značaja za državu Crnu Goru, u skladu sa opredjeljenjem države da svi učenici i studenti steknu visok nivo znanja francuskog jezika u skladu sa značajem plurilingvizma, radi lakše integracije u međunarodne tokove i intenziviranja saradnje na svim poljima.

U skladu sa sve većim zahtjevima kvaliteta, Studijski program držaće se sljedećih prioriteta: unapređivanje i uspostavljanje najviših standarda i kriterijuma u oblastima naučnoistraživačkog rada i nastavnog procesa; uspostavljanje i njegovanje interkulturnog dijaloga kako sa bivšim jugoslovenskim republikama, tako i sa Evropskom unijom, obezbijediće još veću mobilnost nastavnog kadra i studenata; upotpuniće primjenu nove obrazovne tehnologije i podsticaće saznajne procese. Studijski program će u svim oblastima svog djelovanja razvijati sistem obezbjeđivanja kvaliteta, slijedeći principe stalnog unapređivanja i implementacije savremenih naučnih i nastavnih dostignuća. Uvođenje standarda kvaliteta u cjelokupan vaspitno-obrazovni sistem Crne Gore rezultiraće izraženijim interesovanjem za ponuđene osnovne, master i doktorske studije (3+2+3) i pojačanom potrebom za stručnim usavršavanjem ovog kadra iz radnog odnosa što otvara mogućnosti za uključivanje našeg studijskog programa u organizovanje stručnog usavršavanja diplomiranih profesora francuskog jezika kroz različite forme seminara, radionica, okruglih stolova i slično.

Kao relevantne zadatke izdvajamo sljedeće:

  • pružanje studentima stručnih znanja koja odgovaraju novim zahtjevima lokalne, nacionalne i međunarodne zajednice;
  • slobodno donošenje i kontinuirano inoviranje nastavnih planova i programa sa ciljem obezbjeđivanja širokog spektra naučnih disciplina koje će biti ponuđene studentima a omogućiće im dinamičnije kreiranje stručnog i naučnog profila;
  • podsticanje efikasnosti studiranja na svim nivoima (osnovne, master, doktorske studije);
  • njegovanje stalne komunikaciju sa studentima, sa težnjom da se u potpunosti odgovori na njihove sugestije i potrebe;
  • uspostavljanje najviših standarda i kriterijuma u svim oblastima naučnoistraživačkog rada, kako bi doprinio očuvanju i unapređivanju oblasti koje pokriva;
  • razvijanje interkulturnog dijaloga kako sa bivšim jugoslovenskim republikama, tako i sa Evropskom unijom, čemu će u znatnoj mjeri doprinijeti jačanje kulturalnih studija kroz pokretanje samostalnih kurseva posvećenih toj problematici;
  • implementiranje internacionalnih standarda školovanjem kadrova koji će se uspješno uklapati u globalno društvo;
  • obezbjeđivanje još veće mobilnosti nastavnog kadra i studenata;
  • u svim oblastima svog djelovanja razvijanje sistema obezbjeđivanja kvaliteta slijedeći principe stalnog unapređivanja i implementacije savremenih naučnih i nastavnih dostignuća;
  • upotpunjavanje primjene nove obrazovne tehnologije i podsticanje saznajnih procesa;
  • stvaranje uslova za uvođenje e-learninga, odnosno obrazovanja i učenja elektronskim putem;
  • ostvarivanje intenzivne saradnje sa izdavačkim kućama u Crnoj Gori i usmjeravanje prevodilačke politike, koja je veoma bitna u prezentaciji crnogorske kulture drugim evropskim kulturama, kao i u obrnutom procesu prezentiranja drugih kultura i njihovih tekstova crnogorskoj interpretativnoj zajednici.
  • SP Francuski jezik i književnost biće otvoren i komunikativan, da bi bio konkurentan i komparabilan, integrisan da bi bio koherentan, fleksibilan da bi se mogao mijenjati u skladu sa vremenom i zahtjevima društva i naučne zajednice.


Ne propustite nijednu važnu vijest, pretplatite se na vijesti Akademski forum.