Objavljena monografija Crnogorsko naoružanje (1870-1916)

Ilustrovana monografija o razvoju pješadijskog naoružanja u Crnoj Gori „Crnogorsko naoružanje 1870–1916“, čiji su autori stručni saradnik Branko Bogdanović i naučni savjetnik Dr Radoslav Raspopović, objavljena je u u izdanju Univerziteta Crne Gore.

Monografija „Crnogorsko naoružanje 1870–1916“ obrađuje istorijski razvitak streljačkog naoružanja Knjaževine i Kraljevine Crne Gore u navedom periodu, odnosno, u vremenu intenzivnije modernizacije crnogorske vojske, u skladu sa tadašnjim svjetskim trendovima. Oružje je u Crnoj Gori, zahvaljujući vjekovnoj slobodarskoj i državotvornoj tradiciji, preraslo u svojevrstan kult i dio svakodnevnog života naroda. Tako je do 1870. godine nastao niz specifičnih tipova oružja koje je svojim odlikama ukazivalo na nacionalni identitet i posebna etnografska obilježja folklornog karaktera. No, u periodu koji obuhvata ova knjiga, prikazano je da je Crna Gora odlično bila upoznata i o savremenim trendovima u razvoju taktičko tehničkih karakteristika oružja i da je u tom smislu često, bez obzira na veličinu i finansijske mogućnosti, bila i ispred drugih balkanskih država.

Ovo izdanje podijeljeno je na dva osnovna poglavlja koja obrađuju hladno i vatreno oružje. Svaki model oružja obrađen je detaljno, od načina nabavke, preko uvođenja u opremu vojske, do opisa tehničkih karakteristika i konstruktorskog porijekla, a onda iuz navođenje podataka o proizvođačima i isporučiocima. Posebna pažnja posvećena je puškama sistema Krnka koje su specijalno razvijene samo za Crnu Goru, revolverima „gaser“ koji su u zemlji postali kultni artefakt i daleko poznatiji revolver nego u „rodnoj“ Austrougarskoj, ali i mitraljezima sistema Maksim, nabavljenim uz pomoć čuvenog svjetskog konstruktora oružja Georga Lugera. Luger je bio crnogorskog porijekla, pa je i zato nasavremenije pješadijsko oružje epohe Crna Gora nabavljala među prvima u svijetu.

Osim jatagana kao nacionalnog hladnog oružja, u monografiji su obrađene sablje i bajoneti austrijskog, francuskog i ruskog porijekla i modela. Od vatrenog oružja obuhvaćene su sprijedpuneće puške, jednometno oružje sistema Krnka, Vencl, Berdan i Pibodi-Martin; višemetne puške „vinčester“, „mosin-nagan“, „mauzer“ i „manliher“, a od mitraljeza – mehanički Getling-Gorlov, te automatski „maksim“ i „švarcloze“. Na kraju monografije su obrađene ručne bombe kao specifično, relativno rijetko zastupljeno oružje u Crnoj Gori. Konačno, dio knjige je posvećen razvoju stručne obuke tehničkih kadrova i radionica za opravku oružja, te uspostavljanju osnova namjenske industrije.

Rad se zasniva na materijalima iz domaćih institucija i arhiva, ali i do sada malo poznatih izvora iz arhiva u Crnoj Gori, Srbiji, Austriji, Češkoj, Poljskoj i Rusiji.

Monografija je dostupna OVDJE.

Medijske objave:

https://www.antenam.net/drustvo/178606-objavljena-monografija-crnogorsko-naoruzanje-1870-1916

https://fosmedia.me/index.php/infos/drustvo/objavljena-monografija-crnogorsko-naoruzanje-1870-1916