Na Filozofskom fakultetu u Nikšiću promovisane dvije knjige iz oblasti istorije poznoantičke i savremene filozofije

    Prvog julskog dana u Svečanoj sali Filozofskog fakulteta priređena je neobična i izuzetno uspješna istovremena promocija dvije stručne knjige koje će njihovim autorima osigurati venia legendi na Studijskom programu za filozofiju, na kome su i ponikli. 
    Promocija knjiga, čiji je izdavač Matica srpska – Društvo članova u Crnoj Gori, a organizator Institut za filozofiju, privukla je veliku pažnju profesora i studenata sa raznih studijskih programa, ali i zainteresovanog građanstva. No, to se ne bi moglo reći i za, sada već poslovičnu neodgovornost „mejnstrim“ medija čiji je ignorantski odnos prema događajima iz akademskog života i ovoga puta došao do riječi.     
    Knjiga Pojam duše u plotinskoj i ranohrišćanskoj misli (II-III v.): Aspekti psihologije Klimenta Aleksandrijskog, Origena i Plotina dr Dušana Ignjatovića, kao i knjiga Eros i odgovornost: Levinasova „an-arheologija“,  dr Srđana Maraša, predstavljaju doktorske disertacije koje su odbranjene u Atini, odnosno u Beogradu. 
    Uvodnu riječ na promociji imala je uvažena dekanica Filozofskog fakulteta, prof. dr Tatjana Novović koja je u svom prigodnom obraćanju istakla visoku vrijednost knjiga iza kojih stoji višegodišnji mukotrpan rad i veliko samoodricanje, ali koji sami po sebi predstavljaju preporuku za dalje naučno i akademsko napredovanje njihovih autora kao istraživača i predavača. 
    Moderator promocije mr Darko Blagojević potom je dao riječ prvom prikazivaču, prof. dr Savu Lauševiću. Govoreći o knjizi Eros i odgovornost,  prof. Laušević je naglasio da ovim radom dr Srđan Maraš – nakon sadašnjeg rukovodioca Studijskog programa za filozofiju prof. dr Draga Perovića – nastavlja tradiciju bavljenja filozofijom francuskog mislioca Emanuela Levinasa, koju je na ovom Studijskom programu utemeljio pokojni profesor Spasoje Ćuzulan, inače prevodilac više njegovih knjiga. Kada je riječ o samom sadržaju knjige dr Maraša, prof. Laušević je naglasio da je njena glavna teza rađanje etike iz duha erotike, odnosno iz ljubavi koja je kod Levinasa shvaćena kao odgovornost prema drugom. 
    O knjizi dr Dušana Ignjatovića govorio je prof. dr Boris Brajović, koji je i sam doktorirao kod čuvenog atinskog profesora Konstantina Vudurisa, uspostavljajući po prvi put neraskidivu vezu nikšićkog fakulteta sa atinskim univerzitetom. „Da pojmovi, teme i problemi iz filosofskog vokabulara nijesu samo intelektualne konstrukcije već ipostasne podloge za plodotvoran dijalog između ne samo prijatelja već i cijelih zajednica, pokazuje ogledno urađena studija Dušana Ignjatovića“, istakao je prof. Brajović. Potom i dodao da „pojam duše u plotinovskoj i aleksandrijskoj ranohrišćanskoj misli predstavlja putokaz kako se proširuje krug posvećenika u skrivenu mudrost antičkog svijeta, ali i način kako razumijeti današnji svijet „ono malo duše“. Onaj koji misli i ono iz čega se misli, dakle filosof i duša danas su relikvijarski eksponati jedne struktuirane „alogičnosti“ koja je isključena u „doba zebnje“ i ostavljena intimnim praksama promišljanja. Filosof ne samo što danas poznaje sve svoje čitaoce, već je sa svima njima i prijatelj je privilegija apokrifne, katakombne kinonije u kojoj se poput niptičkih pisaca i asketa posvećujemo onome što svaku zajednicu konstituše kao arhimedovsku tačku oslonca i nas i svijeta. Upravo je to pokazao Dušan Ignjatović analitičkom analizom pojma duše u poznoantičkom svijetu Aleksandrije gdje se dogodio najplodotvorniji susret antičke filosofije i hrišćanstva. „Briženje o duši“ ovdje se osnažilo i mjestom u kome je ova doktorska disertacija pisana, Atinom i učiteljem profesorom Konstantinom Vudurisom sa kojim je ona peripatetički vođena“.     
    Iznoseći svoje viđenje knjige dr Maraša,  prof. dr Drago Perović – inače jedan od najboljih poznavalaca filozofije Emanuela Levinasa u regionu i šire – je ukazao da je knjiga Eros i odgovornost: Levinasova „an-arheologija” zasnovana na uvidu da ideja ljubavi predstavlja „nit vodilju“ cjelokupnog Levinasovog djela, od rane erotike do zrelog mišljenja odgovornosti za Drugog, oboje jednako pod etičkom vizurom, da je čak i od Levinasa popularna tema neukidive drugosti samo izvedena tema u odnosu na judejski shvaćenu ljubav u njenoj etičkoj punoći bez svojih savremenih „surogatnih formi“. Zasnovana na kritičko-dijalektičkom pristupu ova knjiga je rasprava kako sa Levinasovom filosofijom i njenom kritikom onto-teo-loške metafizike, svojim najboljim dijelom jeste otkrivanje protivrječnosti i paradoksa, nedoslednosti i nedovršenosti Levinasove filosofije: pri svega na liniji za nju određujućih odnosa etike i ontologije, etike i estetike. Ova prva relacija je dominantna u uobičajenim interpretacijama Levinasa, ova druga, koja obilježava Marašev pristup Levinasu, sa svojom upitnošću, iznijansiranošću i razuđenošću kritičkih analiza jeste glavni Marašev doprinos levinasologiji. 
    U svom izlaganju, doc. dr Dušan Krcunović je ukazao na to da ove dvije vrijedne knjige pokrivaju različite epohe istorije filosofije, ali se u osnovi bave platonizmom. Ignjatovićeva disertacija je zaokupljena ranim periodom hrišćanskog platonizma kroz prizmu učenja o duši (kod Klimenta, Origena i Plotina), dok se Maraš u svojoj disertaciji, na svoj način, bavi Levinasovom rehabilitacijom platonizma u kontekstu savremene filosofije, kroz prizmu pojma erosa i odgovornosti. U oba slučaja, riječ je o psihizmu i erotizmu kao metonimijama platonovsko-hrišćanske žudnje za onim božanskim i vječnim, a to znači žudnje za apsolutnom božanskom i ljudskom drugošću i dobrotom koja je s one strane pukog bivstvovanja. Fokusirajući se na knjigu dr Ignjatovića, Krcunović je njen značaj vidio u širem istorijsko-filosofskom vidokrugu, tim prije što je evropska kultura nastala iz motiva „brige za dušu“, iako je savremenost određena zaboravom ili čak otvorenim poricanjem duše. Knjiga utoliko osvjetljava, za evropsku intelektualnu i duhovnu kulturu formativni period pozne antike i ranog hrišćanstva. U tom periodu hrišćanski autori stupili su u jedan polemički kontekst u kome se vodio religijsko-filosofski troboj između hrišćanstva, novoplatonizma i gnosticizma. U tom kontekstu hrišćanski autori su nastojali da protumače Sveto Pismo pojmovnom aparaturom i argumentacijom grčke filosofije. Ono što je zajedničko stranama u ovom sukobu je platonovsko nasleđe učenja o duši, a ono što ih razdvaja jeste upravo biblijsko učenje koje hrišćanski autori nastoje da protumače i izlože jezikom platonovske filosofije, i time pokažu njegovu intelektualnu privlačnost, ali i superi-ornost u odnosu na njima aktuelne filosofska shvatanja ljudske duše, njenog porijekla, prirode, strukture i sudbine. 
    Na samom kraju promocije dr Dušan Ignjatović i dr Srđan Maraš su se zahvalili svom izdavaču Matici srpskoj – Društvu članova u Crnoj Gori, ali i odgovarali na zanimljiva pitanja iz publike.