Osnovne informacije
.jpg&h=1000)
.jpg&h=1000)
.jpg&h=1000)
.jpg&h=1000)
.jpg&h=1000)
.jpg&h=1000)
Institut za biologiju mora osnovan je 1961. godine Uredbom Narodne Republike Crne Gore o osnivanju Zavoda za biologiju mora, sa sjedištem u Kotoru (Sl. list NR CG, br. 29 od 11. decembra 1961. godine). Kroz niz organizacionih promjena, Zavod je 1997. godine prerastao u Institut za biologiju mora, a od 2004. godine postaje organizaciona jedinica Univerziteta Crne Gore.
Tokom proteklih šest decenija, cilj naučnih istraživanja Instituta bio je upoznavanje biljnih i životinjskih zajednica južnog Jadrana, njihovi odnosi sa abiotskim i biotskim faktorima, te funkcionisanje sistema more–obala. Posebna pažnja posvećena je proučavanju promjena izazvanih klimatskim i antropogenim uticajima.
Istraživanja Instituta imaju pretežno ekološki karakter, uz fokus na južni Jadran i Bokokotorski zaliv kao prirodni fenomen.
Pored fundamentalnih istraživanja, Institut sprovodi i brojna primijenjena istraživanja u oblastima zaštite životne sredine, morskog ribarstva, marikulture i integralnog upravljanja obalnim područjem. Rezultati ovih istraživanja pronalaze praktičnu primjenu u različitim sektorima.
Šest decenija rada i doprinos brojnih naučnika Instituta povezali su Kotor i Crnu Goru sa istraživačkim centrima širom Evrope i svijeta, dajući Institutu prepoznatljiv međunarodni kredibilitet. Institut uživa punu podršku ključnih državnih institucija – Ministarstva nauke, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, Opštine Kotor i Vlade Crne Gore.
Institut za biologiju mora predstavlja nezaobilaznu adresu za sva pitanja u vezi sa istraživanjem, zaštitom i održivim korišćenjem morskog ekosistema crnogorskog primorja i južnog Jadrana. Naš strateški cilj je da Institut postane referentna nacionalna ustanova za istraživanje i zaštitu mora – kao logičan nastavak dosadašnjeg rada i dostignuća.
Institut za biologiju mora jedina je naučnoistraživačka institucija u Crnoj Gori koja se isključivo bavi proučavanjem mora. U posljednjih pet godina, naučnici Instituta objavili su ukupno 113 naučnih radova u relevantnim međunarodnim bazama (SCI, SCIE, SSCI, A&HCI).
Danas Institut djeluje kroz pet laboratorija i jedan centar:
- Laboratorija za hemiju mora i okeanografiju
- Laboratorija za ihtiologiju i morsko ribarstvo
- Laboratorija za plankton i kvalitet morske vode
- Laboratorija za bentos i zaštitu mora
- Laboratorija za razvojno istraživanje i marikulturu
- Centar za zaštitu biodiverziteta Jadrana – Akvarijum Boka
U 2025. godini, Institut ima više od 40 zaposlenih, uključujući 17 doktora nauka, dok 35% čini neakademsko osoblje.
Domaća i međunarodna saradnja i projekti
Institut za biologiju mora prepoznat je kao pouzdan i tražen partner u projektima širom Evrope. Kao jedina naučnoistraživačka institucija u Crnoj Gori posvećena isključivo istraživanju mora, Institut predstavlja idealnog partnera u okviru brojnih međunarodnih i domaćih poziva.
U proteklih pet godina realizovano je ukupno 76 projekata, pri čemu je Institut učestvovao i kao vodeća i kao partnerska institucija.
Najveći broj međunarodnih projekata finansiran je sredstvima Evropske unije, kroz različite programe, uključujući: FP7, INTERREG IPA, INTERREG MED i druge.
Institut direktno učestvuje u radu tijela Organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija (FAO). Njegovi naučnici članovi su radnih grupa za:
- procjenu stanja resursa male plave ribe i demerzalnih vrsta,
- mali obalni ribolov i sportsko-rekreativni ribolov, a
- predstavnici Instituta aktivno doprinose radu Naučnog savjetodavnog komiteta (SAC) u okviru regionalnog FAO projekta AdriaMed – Naučna saradnja za podršku odgovornom ribarstvu u Jadranu.
Dodatno, Ministarstvo nauke Crne Gore podržalo je Institut kroz HERIC program (projekat Svjetske banke za visoko obrazovanje i istraživanje za inovacije i konkurentnost), dok je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede finansiralo aktivnosti kroz nacionalne monitoringe i MIDAS II program.
Od 2008. godine, Crna Gora aktivno učestvuje u MEDITS istraživanju (Mediterranean Trawl Survey), koje predstavlja obavezu svih zemalja članica EU sa izlazom na Sredozemno more. Učešće Crne Gore omogućeno je uz podršku projekta AdriaMed.
Tržišne aktivnosti
Pored naučnoistraživačkih projekata, Institut učestvuje i u tržišnim aktivnostima, uključujući:
- ispitivanje kvaliteta morske vode na kupalištima duž crnogorskog primorja,
- monitoring stanja morskog ekosistema,
- nadzor nad uzgajalištima školjki i ribe,
- upravljanje Akvarijumom Boka – prvim javnim akvarijumom u Crnoj Gori.
Institut posjeduje sertifikat Ministarstva nauke za naučnoistraživački rad, dok su njegove laboratorije akreditovane za analizu sanitarne ispravnosti morske vode, kao i identifikaciju fitoplanktona.
S obzirom na sve intenzivniji razvoj turizma, pomorskog saobraćaja, ribarstva i drugih sektora povezanih s morem, uticaj na ekosistem Jadranskog mora postaje sve izraženiji. Uslijed klimatskih promjena, ispuštanja balastnih voda i zagađenja, registrovano je prisustvo većeg broja invazivnih vrsta riba, rakova, školjki i drugih organizama.
Zbog toga zaštita i održivo korišćenje morskog ekosistema zahtijevaju sve veće ljudske i materijalne resurse, kao i kontinuiranu naučnu podršku.
AdriBioPro – Međunarodna konferencija o zaštiti biodiverziteta Jadrana
Od 2019. godine, Institut za biologiju mora organizuje AdriBioPro, bijenalnu međunarodnu naučnu konferenciju posvećenu očuvanju i održivom korišćenju biodiverziteta Jadranskog regiona.
Konferencija okuplja naučnike, donosioca odluka, te predstavnike relevantnih institucija i organizacija, s ciljem razmjene znanja, oblikovanja politika zaštite životne sredine i jačanja regionalne saradnje.
Tematske cjeline obuhvataju:
- morske i slatkovodne ekosisteme,
- klimatske promjene,
- morski otpad,
- akvakulturu,
- plavu ekonomiju, uz poseban fokus na povezivanje nauke i prakse.
Više informacija dostupno je na zvaničnoj internet stranici konferencije: AdriBioPro – Conference website
Korisni linkovi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
