IN MEMORIAM: Profesor Radovan Papović

Sa tugom smo primili vijest da je preminuo mr Radovan Papović, dugodišnji profesor Muzičke akademije. O mjestu i vremenu održavanja komemorativne sjednice javnost će biti blagovremeno obaviještena. 

Radovan Papović rođen je 1950. u Herceg-Novom, gdje je završio osnovnu školu i školu za osnovno muzičko obrazovanje. Dva odsjeka na Srednjoj muzičkoj školi – Odsjek za violinu i Teoretski odsjek - završio je u Titogradu 1972. Na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu, diplomirao je 1977. na Odsjeku za dirigovanje u klasi prof. Predraga Miloševića. Godine 1986. na Muzičkoj akademiji u Sarajevu završio je postdiplomski studij sa ocjenom 10 (deset) u klasi prof. Julija Marića i stekao stručni stepen specijaliste.

Po dolasku u Titograd radi kao dirigent Simfonijskog orkestra RTV Titograd, a istovremeno je i dirigent hora KUD Stanko Dragojević. Nakon osnivanja Muzičke akademije 1980. godine izabran je za asistenta (u honorarnom odnosu) prof. Darinke Matić-Marović za predmete Horsko pjevanje i Osnovi vokalne tehnike , gdje iste godine formira Ženski kamerni hor koji vodi sve do danas. Godine 1985. prelazi u stalni radni odnos, 1988. je izabran za docenta , 1996. za vanrednog profesora za predmete Horsko pjevanje, Osnovi vokalne tehnike i Orkestar, dirigujući i dalje sa Orkestrom RTV Crne Gore.Svoj prvi javni nastup Radovan Papović je ostvario 1979. nastupajući sa Simfonijskim orkestrom RTV Titograd u okviru festivala jugoslovenskih muzičkih umjetnika Dani muzike u Budvi. Od tada  sve do danas (prvo  u stalnom, a zatim u honorarnom odnosu) on je sa ovim orkestrom ostvario ogroman broj koncerata u okviru redovne djelatnosti tog ansambla ili njegovim učešćem na festivalima Dani muzike u Budvi, odnosno od 1982. u Herceg-Novom, Grad-teatru u Budvi, Barskom ljetopisu u Baru, kao i na drugim brojnim prigodnim svečanostima. Sa istim ansamblom gostovao je u Češkoj, Italiji, Austriji, Alžiru i SSSR-u. Na koncertima Orkestra, osim crnogorskih i umjetnika iz ranije Jugoslavije, imao je i istaknute umjetnike iz inostranstva, kakav je violončelista David Grigorijan, laureat konkursa Čajkovski.Između 1985-1991. stalni je gost Simfonijskog orkestra u Mostaru, a 1992. diriguje Simfonijskim orkestrom Umjetničkog ansambla JNA u Beogradu (Rosini, Šubert, Šopen).U želji da pruži šansu mladima, Papović je sa Orkestrom RTV  Titograd, odnosno kasnije Orkestrom RTV Crne Gore ostvario i veliki broj koncerata na kojima su solisti bili učenici muzičkih škola ili studenti Muzičke akademije. Sa Horom Muzičke akademije i Orkestrom RTV ostvario je i niz premijerno izvedenih vokalno-instrumentalnih djela, kakva su Mocartov Rekvijem (dva stava, Kyrie, Lacrimosa), Pergolezijeva kantata Stabat mater, Vivaldijeva Gloria, Misa br.2 Jeronima Fjorelija, kotorskog kompozitora iz druge polovine XIX vijeka i dr.Poslije 1990. godine, kada je sticajem niza okolnosti, posebno materijalnih problema, Simfonijski orkestar znatno prorijeđen, Papović je tokom sljedećih godina nastavio intenzivnu koncertnu djelatnost sa preostalim dijelom tog ansambla  - Kamernim orkestrom RTV Crne Gore, gostujući osim u više gradova i na festivalima u Crnoj Gori, u Beogradu i Novom Sadu. Godine 1999. sa studentima gudačkog odsjeka Muzičke akademije formira Akademski kamerni. Već sljedeće godine uspijeva da realizuje projekat Muzičke akademije da se dva ansambla – Kamerni orkestar RTV Crne Gore i akademski kamerni orkestar, bar nominalno spoje. Nekoliko uspješnih koncerata dalo je povoda da se zajednički ansambl poroširi i učešćem studenata Duvačkog odsjeka, tako da je prvobitni projekat prerastao u formaciju Crnogroskog simfonijskog orkestra koji se prvi put predstavio na svečanom otvaranju festivala Barski ljetopis 2000. godine programom Muzika na Crnogorskom dvoru. Neophodnost postojanja takvog ansambla u našoj sredini potvrđena je već sljedeće godine koncertom Tri generacije (muzika crnogorskih autora XX vijeka) kojim je svečano otvoren Barski ljetopis, kao i koncertima koji su uslijedili tokom 2001. i 2002. godine.

               Između 1978-1991. Radovan Papović je vodio hor KUD Stanko Dragojević, uspješno nastupajući sa tim ansamblom u zemlji i inostranstvu (Švedska, Švajcarska, Austrija, Čehoslovačka, Italija, SSSR). Sa ovim ansamblom dobija više nagrada na najznačajnijim jugoslovenskim horskim festivalima:

• Prva nagrada na Horskim svečanostima u Nišu 1988. za izvođenje kompozicije Počitaemi (Pismo Njegoša Vuku Karadžiću) Vojina Komadine, kao i kompozicije Lov lovilo mlado momče Borislava Tamindžića.
• Posebno priznanje za snimanje i izvođenje poeme Borislava Taminđžića »Rebro zemlje« u Kraljevu.
• Nagrada publike na Horskim svečanostima u Nišu, 1989.
• Nagrada Kulturno-prosvjeten zajednice »Miladin Perović«
• Prva nagrada na Horskim svečanostima u Nišu 1990. godine za premijerno izvođenje djela Kremansko proročanstvo Vojina Komadine.

Pored učešća orkestra RTV Crne Gore, akademskog kamernog orkestra ili Hora Muzičke akademije na brojnim svečanim akademijama i drugim prigodama, Radovan Papović je sa ovim ansamblima snimio više od trideset programa umjetničke muzike za potrebe RTV Crne Gore, a znatan broj koncerata direktno je prenošen. Uz učešće nekoliko poznatih solista, među kojim je i sopran Vjera Miranović-Mikić, i sa združenim  Orkestrom u Beogradu je 2000. godine snimio CD Muzika na Crnogorskom dvoru sa djelima crnogorskih i stranih kompozitora XIX vijeka.

               Radovan Papović je bio dirigent jasne i precizne  manuelne tehnike koji osim izrazitog muzikaliteta i odnjegovanog osjećaja za stil i formu, posjeduje temperament, energiju i veliki entuzijazm prema profesiji kojoj se posvetio. Njegovo višedecenijsko iskustvo  za dirigentskim pultom obogatilo je crnogorsku muzičku scenu prezentacijom djela od kojih je znatan broj premijerno izveden u Crnoj Gori, a koja u velikom luku idu od barokne do savremene muzike, uključujući i djela crnogorskih autora. Muzička kritika, domaća i strana, pozitivno ocjenjuje umjetničke domete njegovih koncerata.

               Radovan Papović istovremeno je pokazivao afinitet i za oblast zabavne muzike, pa se već na samom početku dirigentske karijere sa lakoćom uključio i u realizaciju tog aspekta izvođačke djelatnosti, uspješno dirigujući na festivalima (ranije Jugoslavije) u Opatiji, Zagrebu, Ljubaljni, Beogradu, Novom Sadu, Prištini, a posljednjih godina u Budvi (Pjesma Mediterana) i Herceg-Novom (Sunčane skale). Godine 1983. dirigovao je u Minhenu na festivalu Pjesma Evrovizije.               

Od osnivanja Ženskog kamernog hora Muzičke akademije (1980) , Radovan Papović je našem i inostranom auditorijumu predstavio takođe širok repertoar sa djelima iz domena horske muzike, među kojima je i nekoliko opsežnih vokalnih ili vokalno-instrumentalnih djela, stranih i naših autora, koja su po prvi put izvedena u Crnoj Gori među kojima izdvajamo Pergolezijevu Stabat Mater, Vivaldijevu Gloriju, Kapleovu Troglasnu Misu, Mokranjčev Opelo, kao i djelove Liturgije,  Britnove Obredne pjesme, Fjorelijevu Misu br.2, Tamindžićeve Šaljivke i dr. Ženski kamerni hor Muzičke akademije bio je jedan od najboljih ansambla u svom žanru i u ranijoj i u sadašnjoj Jugoslaviji o čemu, osim pozitivnih kritika na gostovanjima van Crne Gore, govore brojne nagrade iz vremena dok su još postojala jugoslovenska horska takmičenja:

• Prva nagrada na Jugoslovenskom takmičenju studenata muzičkih akademija u Prištini 1984.
• Druga nagrada na Jugoslovenskom takmičenju studenata muzičkih akademija u Novom Sadu 1986.
• Treća nagrada na velikom Međunarodnom horskom takmičenju u Midlesbron (Engleska), 1986.
• Prva nagrada na Jugoslovenskom takmičenju muzičkih akademija u Sarajevu 1988.
• Decembarska nagrada grada Titograda, 1990.
• Specijalna nagrada na Republičkom takmičenju u Baru, 1995. godine.

U vrijeme dok su, osim takmičenja postojali i zajednički projekti muzičkih akademija (ranije) Jugoslavije, Radovan Papović je više puta uspješno pripremio studente Muzičke akademije u Podgorici, koji su uzeli učešća u zajedničkom izvođenju velikih vokalno-instrumentalnih formi kakva je Bahova Pasija po Jovanu, izvedena u dvorani Lisinski  u Zagrebu, zatim Kerubinijev Rekvijem u Skoplju, Mocartov Rekvijem u Novom Sadu i dr. Pripremajući hor i instrumentalni ansambl, učestvovao je i u realizaciji niza velikih projekata Muzičke akademije, kakvo je premijerno izvođenje opsežnog vokalno-instrumentalnog djela Pisma crnogorskog kompozitora Žarka Mirkovića koje je osim u Podgorici (u velikoj auli Tehničkog fakulteta) i na festivalu jugoslovenskih muzičkih umjetnika Dani muzike u Herceg-Novom, izvedeno i na BEMUS-u 1986. godine, a zatim i snimljeno na ploči u produkciji RT Beograd. Jedan od takvih projekata je i prezentacija Vivaldijeve Glorije povodom dvadesetegodišnjice rada Muzičke akademije, koje je 2001. osim na svečanom koncertu u Podgorici, s velikim, gotovo trijumfalnim uspjehom izvedeno u Beogradu i Novom Sadu. Osim izvanrednih rezultata koje ostvaruje sa Horom Muzičke akademije, on je, kao što smo naveli, 1999. formirao i Akademski kamerni orkestar koji je na više javnih izvođenja pokazao da može uspješno da djeluje za profesionalnim orkestrom RTV Crne Gore.Osim članstva u strukovnim udruženjima, Radovan Papović je član žirija na mnogim muzičkim takmičenjima u Crnoj Gori i van Crne Gore. Napisao je veliki broj aranžmana i orkestracija iz oblasti dječije, zabavne i umjetničke muzike, među kojima je i više orkestracija crnogorskih i stranih kompozitora XIX vijeka čija su djela snimljena na CD-u Muzika na Crnogorskom dvoru.