Srednjoškolcima predstavljena tehnološka dostignuća u oblasti podvodnih senzorskih mreža – DEMO OPEN MONUSEN
Koordinator projekta MONUSEN , Elektrotehnički fakultet Univerziteta Crne Gore i partnerske institucije, organizovali su demo radionice u Kumboru 27. i 29. septembra 2023. godine u okviru međunarodne interdisciplinarne konferencije o pomorskoj robotici i primjeni, pod nazivom International Interdisciplinary Field Workshop of Maritime Robotics and Applications 2023 Breaking the Surface (BtS 2023). U okviru Festivala „Dani nauke i inovacija“, pod pokroviteljstvom Ministarstva nauke i tehnološkog razvoja, osmišljene su demo radionice koje su promovisale snagu nauke i značaj tehnologije u rješavanju izazova zaštite obale, zaštite podvodnih akustičnih komunikacija, kao i upravljanja bespilotnim podvodnim i površinskim vozilima.
Učenici iz Gimnazije Kotor i Srednje mješovite škole „Mladost“ iz Tivta učestvovali su u interaktivnoj demo radionici o podvodnim akustičnim senzorskim mrežama za detekciju i praćenje. Istraživači sa Univerziteta Newcastle Upon Tyne (UNEW) pokazali su kako mreža malih podvodnih senzora može da otkrije i prati male čamce „slušajući“ podvodni zvuk koji generiše njihov propeler. Kako se propeler pokreće u vodi, formiraju se sićušni mjehurići vazduha koji se „urušavaju“ pod pritiskom okolne vode. Učesnici su na obali mogli da čuju i vizualizuju podvodni zvuk, kao i informacije koje su slali senzori o otkrivenim čamcima i njihovoj poziciji. Mreža malih podvodnih senzora se može primijeniti u oblasti bezbjednosti i zaštite morskih staništa sprječavanjem ilegalnog ribolova.
Istraživači iz Nacionalnog istraživačkog savjeta Italije (CNR) – Instituta za pomorsku tehniku (INM) demonstrirali su učenicima Srednje pomorske škole iz Kotora novi način razmišljanja o istraživačkim aktivnostima iz perspektive podataka, odnosno pokazali kako doći do FAIR podataka u pomorskoj robotici na primjeru autonomnog površinskog vozila SWAMP, projektovanog u CNR INM-u, koje pri kretanju prati pravu liniju. SWAMP (Shallow Water Autonomous Multipurpose Platform) je električno, modularno, prenosivo vozilo koje se može kontrolisati - katamaran koji karakteriše nepotopiva struktura trupa sa visokom modularnošću i fleksibilnom hardversko/softverskom arhitekturom. Algoritmi za usmjeravanje SWAMP-a da se kreće pravolinijski, koji su zajednički dizajnirali naučnici i saradnici iz CNR INM-a i sa Elektrotehničkog fakulteta u okviru projekta MONUSEN , primijenjeni su za ilustraciju predloženih procedura za ponavljanje eksperimenta, izračunavanje indeksa performansi i FAIR skladištenje podataka. Učenicima je posebno bilo interesantno upravljanje SWAMP-om i sagledavanje njegovih performansi.
Istraživači sa Fakulteta elektrotehnike i računarstva Sveučilišta u Zagrebu omogućili su učenicima SMŠ „Ivan Goran Kovačić“ iz Herceg Novog da voze mala, multifunkcionalna i autonomna površinska vozila. Funkcionalnost vozila kao što je H2OMNIKS – bespilotno površinsko vozilo (USV) je demonstrirana uživo na moru kao dio eksperimenta u kojem su vozila formirala blokčejn mrežu za autnetifikaciju komunikacije. Misija je uključivala tri vozila H2OMNIKS i jedan podvodni dron koji je akustično prenosio poruke u realnom vremenu dok je pratio unapred definisanu putanju.
Demo radionica je omogućila manuelnu kontrolu USV-a, sagledavajući više načina za postizanje autonomne navigacije i testiranje dostupnih komunikacionih i programskih interfejsa za izvršavanje misije, navigaciju i kontrolu.
DEMO OPEN MONUSEN radionice su organizovane po prvi put u Crnoj Gori u cilju promovisanja i popularizacije naučnoistraživačkih i inovativnih aktivnosti u oblasti podvodnih senzorskih mreža, kao i podsticanja istraživačkog pristupa kod mladih.