Mašinski fakultet Univerziteta Crne Gore – Lider u modernizaciji sistema prevoza opasnih materija

Tokom protekle tri godine, Mašinski fakultet Univerziteta Crne Gore ostvario je značajan napredak u unapređenju oblasti prevoza opasnih materija u Crnoj Gori. Zahvaljujući brojnim projektima, strateškim partnerstvima i ulaganjima u znanje i infrastrukturu, ova visokoobrazovna institucija danas predstavlja ključnu tačku oslonca za razvoj bezbjednog, efikasnog i savremenog sistema u ovoj oblasti. Realizovane aktivnosti mogu se sumirati kroz nekoliko ključnih segmenata:

1. Međunarodni projekat DGTRANS – Unapređenje nastavnih programa i ljudskih kapaciteta

Mašinski fakultet, u saradnji sa univerzitetima iz regiona i Evropske unije, bio je nosilac prestižnog Erasmus+ projekta „Transport of Dangerous Goods – Modernization of Curricula and Development of Trainings for Professionals in the Western Balkans HEIs (DGTRANS)”.

U okviru ovog projekta, detaljno je analizirano stanje sektora prevoza opasnih materija u Crnoj Gori. Identifikovani su ključni izazovi, među kojima se posebno ističu nedostatak kvalifikovanog kadra i neusklađenost zakonodavnog okvira sa evropskim standardima.

Kao odgovor na uočene probleme, Fakultet je modernizovao postojeće kurikulume i uveo nove predmete koji studentima saobraćaja omogućavaju sticanje specifičnih znanja i vještina u ovoj oblasti. Pored toga, formirana je Laboratorija za edukaciju u oblasti prevoza opasnih materija i tahografa, uz nabavku napredne opreme koja omogućava praktičnu obuku i istraživački rad.

2. Licencirani centar za stručno osposobljavanje – Prvi u Crnoj Gori

Počevši od 22. aprila 2024. godine, Mašinski fakultet Univerziteta Crne Gore zvanično je postao prvi i jedini licencirani centar u Crnoj Gori za stručno osposobljavanje u oblasti bezbjednosti u prevozu opasnih materija.

Na osnovu Rješenja Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija br. UPI-05/2-04-607/24-2509, Fakultet sada sprovodi obuke za:

• Savjetnike za bezbjednost u drumskom (ADR) i željezničkom saobraćaju (RID),

• Vozače vozila za prevoz opasnih materija,

• Lica uključena u procese utovara i istovara opasnih materija.

Kandidati koji uspješno završe obuku i dobiju Uvjerenje o osposobljenosti, stiču pravo da polažu ispit pred Ministarstvom unutrašnjih poslova (Direktorat za zaštitu i spašavanje) i dobiju licencu za rad. Ova značajna novina omogućava da se cijela procedura, koja se do sada morala sprovoditi van granica Crne Gore, od sada realizuje u zemlji.

3. Stručna podrška privredi – Studija kategorizacije tunela po ADR standardima

U saradnji sa kompanijom Monteput doo, Mašinski fakultet je realizovao važan projekat pod nazivom „Izrada studije kategorizacije tunela na autoputu Bar–Boljare i tunela Sozina sa stanovišta ADR-a“.

Ova studija je imala za cilj kvantitativnu analizu rizika u tunelima na dionici autoputa Smokovac – Mateševo i tunelu Sozina, kao i njihovu kategorizaciju u skladu sa zahtjevima ADR sporazuma. Projekat je realizovan u više faza:

1. Analiza evropske prakse – Pregled najuspješnijih institucionalnih modela, pravne regulative i metoda analize rizika u zemljama EU.

2. Sistematizacija naučnih istraživanja – Analiza relevantnih naučnih modela i rezultata u oblasti procjene rizika u tunelima.

3. Izrada metodološkog okvira – Definisanje smjernica za analizu i kategorizaciju tunela u skladu sa ADR i PIARC standardima.

4. Kvantitativna analiza rizika – Primjena softverskog alata DG-QRAM i prikaz rezultata kroz F-N dijagrame i očekivane vrijednosti rizika.

5. Predlog mjera za smanjenje rizika – Formulisane preporuke za povećanje bezbjednosti u predmetnim tunelima.

Završni izvještaj obuhvatio je i sveobuhvatne zaključke, preporuke i referentnu literaturu.

4. Početak stručne obuke u prostorijama fakulteta

Danas je u prostorijama Mašinskog fakulteta održana prva stručna obuka kandidata za Savjetnika za bezbjednost u prevozu opasnih materija na putevima. Ovaj događaj označava početak nove faze u obrazovanju kadrova u Crnoj Gori, uz jasnu poruku da Fakultet nastavlja sa daljim razvojem i jačanjem kapaciteta u ovoj strateški važnoj oblasti.

Ulaganjem u obrazovanje, infrastrukturu i saradnju sa relevantnim institucijama i privrednim subjektima, Mašinski fakultet Univerziteta Crne Gore se pozicionira kao pokretač sistemskih promjena u oblasti bezbjednog transporta opasnih materija – u službi znanja, sigurnosti i razvoja.