Intervju rektora prof. dr Danila Nikolića za Dnevne novine 31.12.2020.
Uprkos pandemiji COVID-19 Univerzitet Crne Gore, zahvaljujući udruženim naporima, obezbijedio je kontinuitet i kvalitet nastavnog procesa, naučnoistraživačkog rada i međunarodne saradnje, odgovorno se starao o potrebama i bezbjednosti svojih zaposlenih i studenata i osigurao pozitivno finansijsko poslovanje i značajna ulaganja u razvojne kapacitete Univerziteta, istakao je u intervjuu za Dnevne novine rektor prof. dr Danilo Nikolić, naglasivši da i u 2020. očekuje nastavak dobre saradnje sa resornim ministarstvom.
DN: Šta očekujete od saradnje sa novom postavkom u resornom ministarstvu i na šta će prvo ukazati Univerzitet Crne Gore kada je riječ o podršci u daljem radu visokoobrazovne institucije?
NIKOLIĆ: U cilju unapređenja visokog obrazovanja u Crnoj Gori, očekujem nastavak dobre saradnje sa resornim ministarstvom. UCG je autonomna ustanova koja objedinjuje obrazovni, naučnoistraživački i umjetnički rad kao djelove jedinstvenog procesa visokog obrazovanja. Nas raduju najave da će se i u narednom periodu nastaviti sa aktivnostima koje će obezbijediti odgovarajuće mehanizme u cilju osiguranja kvaliteta u visokom obrazovanju, jačanje praktične nastave za studente uz primjenu savremenih metoda, bolji standard zaposlenih i naših studenata, kao i jačanje naučnoistraživačke komponentne.
DN: Šta biste izdvojili kao ključne događaje koji su obilježili godinu pandemije u oblasti kako nastave, tako i naučnoistraživačkog rada i projektne međunarodne aktivnosti?
NIKOLIĆ: U godini koju je obilježila svjetska epidemiološka kriza, UCG je zahvaljujući udruženim naporima obezbijedio kontinuitet i kvalitet nastavnog procesa, naučnoistraživačkog rada i međunarodne saradnje, odgovorno se starao o potrebama i bezbjednosti svojih zaposlenih i studenata i osigurao pozitivno finansijsko poslovanje i značajna ulaganja u razvojne kapacitete Univerziteta.
Što se tiče izazova vezanih za organizovanje nastavnog procesa, u kratkom roku i uz intenzivne napore našeg nastavnog kadra i stručnog osoblja preselili smo nastavu iz učionica i amfiteatara na savremene onlajn platforme i e-servise, uz značajna ulaganja u IT infrastrukturu. U okviru naučnoistraživačkih i međunarodnih aktivnosti uzeli smo učešće u velikom broju projekata, te smo u ovoj godini i to samo iz programa Erasmus +, zahvaljujući uspješnim projektnim aplikacijama, dobili preko milion eura novih sredstava. Nastavili smo sa progresivnim pozicioniranjem na međunarodnim rang listama, a najveći uspjeh ostvaren je u kategoriji najbolji mladi univerziteti do 50 godina, gdje smo svrstani u kategoriji između 350 do 400 najboljih univerziteta u svijetu, prema renomiranom Times Higher Education rangiranju. Zahvaljujući zapaženim rezultatima naših naučnika i uspješnom međunarodnom pozicioniranju, našem Univerzitetu je dodijeljen i Logo izvrsnosti u istraživanju, prestižno priznanje od strane Evropske komisije.
Pred sam kraj godine usvojili smo i veoma značajnu Strategiju internacionalizacije UCG za period 2021-2026. godine koja predstavlja akademsku agendu i funkcionalni okvir za povećanje međunarodne vidljivosti i prepoznatljivosti UCG, prvenstveno u Evropskom prostoru visokog obrazovanja i Evropskom istraživačkom prostoru.
DN: Ova godina je godina pandemije, ali i godina dobrih rezultata kada je riječ o naučnoistraživaćkom radu.
NIKOLIĆ: Vanredne okolnosti pandemije, mnogi naši profesori su produktivno iskoristili za inoviranje i unapređenje i nastavnih i naučnih aktivnosti. Tokom ove godine pubiikovan je veliki broj naučnoistraživačkih radova u najpoznatijim svjetskim bazama naučnih radova. Tu posebno ističem jednu od najprestižnijih - Web of Science naučnu bazu (SCI, SCIE, SSCI i A&HCl citatnih baza), a u kojoj se UCG može pohvaliti sa preko 3.000 indeksiranih publikacija, što je značajna i konkurentan uspjeh, posebno u regionu, s obzirom na veličinu naše akademske zajednice. Bilježimo konstantan rast broja citata naših naučnika na Google Scholaru, koji trenutno iznosi preko 140.000, sedam puta više nego što je to bio slučaj u 2017. godini.
Usvojili smo i Politiku za otvoreni pristup istraživačkoj infrastrukturi na UCG, prvi takav dokument usvojen na visokoškolskim ustanovama u regionu, potvrđujući dominantnu usmjerenost UCG ka naučnoj izvrsnosti.
UCG je u prethodne tri godine uzeo učešće u velikom broju projekata, čija vrijednost iznosi skoro 10 miliona eura, obezbjeđenih uglavnom iz međunarodnih fondova. Na svim organizacionim jedinicama trenutno je aktivna realizacija preko200 projekata. U okviru najzastupljenijeg programa ErasmusIzgradnja kapaciteta u visokom obrazovanju, Univerzitet je za tri godine uspio da dobije čak 21 projekat od čega samo u ovoj godini njih sedam, jedan koordinatorski i šest partnerskih.
Kao rezultat ovih napora, UCG je do sada najbolje rangiran na svjetskim rang listama. Pored spomenutog Times Higher Education, UCG je značajno poboljšao poziciju u okviru univerzitetske rang liste Webometrics (> 30.000 univerziteta), sa 3.338. mjesta u januaru 2018. na 1.915. mjesto u julu 2020, što predstavlja najbolju poziciju od kada je UCG uvršten u ovo rangiranje 2012. godine.
Poboljšanje međunarodnog rangiranja dovodi do boijeg pozicioniranja i prepoznatiljivosti UCG u Evropskom prostoru visokog obrazovanja i Evropskom istraživačkom prostoru. To značajno doprinosi uspostavljanju novih strateških partnerstava i bilateralnih ugovora sa evropskim univerzitetima, unapređenju naučnoistraživačke saradnje, umrežavanju i usavršavanju kadrovskih resursa i intenziviranju mobilnosti studenata i nastavnog osoblja. Kao rezultat toga imamo porast naučne produkcije i konkurentnosti UCG i uspješno realizovane projektne aplikacije, odnosno obezbjeđenje znatnih sredstava iz međunarodnih fondova, kojima se doprinosi strateškom razvoju Univerziteta, pogotovo u uslovima izazova budžetskog finansiranja s kojima se danas susreću državni univerziteti.
DN: Kada je riječ o nastavnom procesu pandemija je donijela mnoge novine.
NIKOLIĆ: Tako je, zahvaljujući udruženim naporima nastavnog osoblja, admistrativne podrške i studenata uspjeli smo osigurati održivost i kvaiitet nastavnog procesa u restriktivnim uslovima panđemije virusa COVID-19. Značajno smo intenzivirali proces digitalizacije Univerziteta, prvenstveno u funkciji reorganizacije kompletne nastave posredstvom onlajn sistema učenja na daljinu, uvođenja novih e-servisa, povećanja internet kapaciteta i obezbjedenjem računarske opreme i IT podrške. Trenutno primjenjujemo kombinovani pristup tradicionalnih i onlajn metoda nastave, vodeći se praksom evropskih univerziteta, specifičnostima nastavnih disciplina i najboljim iskustvom učenja, a pridržavajući se naredbi i preporuka relevantnih zdravstvenih institucija.
Takođe u ovoj godini smo pristupili optimizaćiji nastavnih planova i programa na osnovnim i master studijama, a osnovali smo i Doktorsku školu i u okviru nje aplicirali za akreditaciju prvog studijskog programa na engleskom jeziku iz interdisciplinarne oblasti Održivi razvoj.
DN: U posljednje vrijeme svjedoci smo da pojedine nevladine organizacije Univerzitetu spočitavaju netransparentnost kada su u pitanju sredstva koja se koriste iz budžeta. Koliko tu ima istine?
NIKOLIĆ: Kao što smo već u nekoliko navrata isticali, UCG radi transparentno i odgovorno, odnosno namjenski i racionalno upravlja budžetskim resursima. Sve odluke koje se donesu na bilo kojem upravljačkom tijelu Univerziteta su javno dostupne i putem sajta UCG. Finansijsko poslovanje je u skladu sa zakonskim obavezama transparentno i javno dostupno na sajtu kroz Finansijske izvještaje za prethodne godine, Finansijski plan i Plan javnih nabavki za tekuću godinu. Iste smo javno i blagovremeno dostavljali na uvid i postu panje nadležnim državnim organima i ministarstvima i to kvartalno i na godišnjem nivou. Takođe Univerzitet je predmet i redovnih međunarodnih institucionalnih evaluacija i kontrola, nacionalnih akreditacija i reakreditacija.
Kako smo svjesni da smo mnogima, bili oni iz vladinog ili nevladinog sektora, interesantni posebno u dijelu trošen ja budžetskih sredstava, u nekoliko navrata pozivali smo razne nadležne i stručne institucije, prvenstveno DRI, što je i njihova zakonska obaveza, da provjere zakonitost trošenja sredstava, cijeneći da bi dodatne eksterne provjere, pored redovnih, bile u funkciji dodatnog unapređenja rada i poslovanja, što je, složićete se, u interesu svih subjekata. U tom svijetlu, dodatno ohrabruje činjenica što smo nedavno dobili i najavu od strane Državne revizorske institicije da su UCG uvrstili u svoj plan revizije za 2020. godinu.
DN: Koje su najznačajnije aktivnosti koje ste preduzeli u cilju poboljšanja kvaliteta rada i studiranja na UCG?
NIKOLIĆ: I u ovoj godini smo, bez obzira na situaciju na globalnom nivou, izdvojili znatna sopstvena sredstva za investiciono održavanje objekata, za računarsku i nastavnu opremu, kao i za održavanje i nabavku novog namještaja za potrebe amfiteatara, učionica, bilblioteka i čitaonica. Takođe, nastavljamo intenzivan rad na digitalizaciji cjelokupnog administrativnog i operativnog sistema podrške nastavnom procesu i studentskim aktivnostima.
Kako bismo spriječili odliv kadrova i zadržali najbolje studente na Univerzitetu, nastojimo da se odgovorno staramo o poboljšanju profesionalnog, materijalnog i društvenog statusa zaposlenih na Univerzitetu. Pored povećanja plata zaposlenih za koje smo se izborili krajem 2019, u 2020. godini smo pristupili rješavanju njihovih stambenih problema kroz izdvajanje sredstava za stambene kredite i za poboljšanje uslova stanovanja. Izdvojena sredstva za prvi konkurs su 1,2 miliona eura, a za drugi 0,8 miliona eura. Isplatu sredstava po osnovu prvog konkursa očekujem u januaru 2021. godine, po osnovu drugog konkursa u martu 2021. godine. Planiramo izgradnju stanova za zaposlene u narednoj godini i u tu svrhu smo izdvojili sredstva za izradu idejnog rješenja za četiri stambena objekta i poslali zahtjev nadležnom ministarstvu da raspiše međunarodni konkurs.
Takođe smo za nagrađiva nje zaposlenih za izuzetne naučnoistraživačke i projektne rezultate i doprinos međunarodnoj afirmaciji Univerziteta, samo u 2020. godini, izdvojili preko 400.000 eura.
DN: Ova godina posebno je istakla društvenu odgovornost mnogih institucija. Vi ste i nagradili Medicinski fakultet tim povodom i specijalnim priznanjem. Da li je u ovom restriktivnom periodu učinjeno još nešto u cilju jačanja pozicije UCG kao društveno odgovorne institucije?
NIKOLIĆ: Na početku bih želio istaknuti visok stepen društvene odgovornosti i solidarnosti koju su demonstrirali naši profesori, saradnici i studenti u vanrednim okolnostima pandemije, kroz aktivnosti poput proizvodnje zaštitnih maski i vizira, volontiranja u Call centru IJZ, biomedicinskih istraživanja i organizovanje onlajn konsultacija i radionica, humanitarnih akcija i donacija.
UCG, kao društveno odgovorna institucija, pruža svoje naučne i stručne kapacitete i stavlja na raspolaganje kadrovski potencijal svojoj državi i društvu, u svim neophodnim segmentima i okolnostima. To je potvrđeno naročito u oblasti zdravstva i medicine, pa smo s tim u vezi i dodijelili specijalno priznanje Medicinskom fakultetu za poseban doprinos, požrtvovani rad i nesebično zalaganje profesora, saradnika i studenata, koji su kao zdravstveni radnici ili volonteri, medicinski stručnjaci ili naučnici, bili podrška i oslonac zdravstvenom sistemu Crne Gore.
Pored navedenog, u 2020. godini smo započeli sa rekonstrukcijom čitaonice Centralne univerzitetske biblioteke, koja će biti otvorena za široku javnost, što smatramo kvalitetnim ulaganjem u intelektualni i naučni potencijal crnogorskog društva. Nastavljamo i sa ozelenjavanjem površina u univerzitetskim kampusima u cilju proširivanja zelenih oaza u urbanim sredinama i promovisanja ekološke svijesti naših studenata i građana.
Medijske objave:
https://www.cdm.me/drustvo/ulaganjem-u-zaposlene-sprecava-se-odliv-kadrova/
https://www.portalanalitika.me/clanak/ulaganjem-u-zaposlene-sprecava-se-odliv-kadrova
https://www.standard.co.me/drustvo/ulaganjem-u-zaposlene-sprecava-se-odliv-kadrova/