Posjeta studenata master studija Filološkog fakulteta NBCG „Đurđe Crnojević“

Studenti master studija Filološkog fakulteta sa tri studijska programa (Crnogorski jezik i južnoslovenske književnosti, Francuski jezik i književnost i Italijanski jezik i književnost) su  9. novembra 2022. godine, u okviru predmeta Akademsko pisanje sa profesoricom Dušankom Popović, posjetili NBCG „Đurđe Crnojević“ na Cetinju. Cilj posjete bio je da se unaprijede znanja i vještine potrebne za snalaženje u bibliotečkom, kako virtulenim, tako i stvarnom prostoru, neophodne za korišćenje bibliotečkih izvora tokom izrade naučnog rada.

Program posjete obuhvatio je obilazak biblioteke i upoznavanje sa njenim odjeljenjima, njihovim funkcionisanjem i zadacima. Nakon obilaska, uslijedila su predavanja o informacionoj i medijskoj pismenosti i njihovom značaju za korišćenje bibliotečkih izvora, zatim o korišćenju uzajamnog i lokalnog on-line kataloga, retrospektivnoj i nacionalnoj bibliografiji i digitalnoj biblioteci Crne Gore.

Predstavljen je sistem uzajamne katalogizacije u COBISS.CG, u koji je do kraja 2020. godine uključeno  47 crnogorskih biblioteka  (nacionalna, univerzitetske, javne, specijalne i školske biblioteke), sa više od 432.000 bibliografskih zapisa. COBISS.NET (Kooperativni online bibliografski sistem i servisi) naziv je mreže koja međusobno povezuje nacionalne bibliografske sisteme Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Makedonije, Slovenije, Srbije i Crne Gore i koja omogućava besplatan protok bibliografskih informacija. COBISS Crna Gora (COLIB.CG) predstavlja faktografsku bazu podataka svih crnogorskih biblioteka i sastavni je dio sistema COBISS.Net.

Sve do sada objavljene sveske retrospektivne crnogorske bibliografije 1494–1994. (CB) digitalizovane su i objedinjene, čime je olakšan pristup obimnoj količini bibliografskih informacija. Retrospektivne nacionalne bibliografije nastaju iz težnje za prikazivanjem cjelokupnog duhovnog stvaralaštva jednog naroda, izraženog kroz formu štampane riječi ili u drugom obliku i predstavljaju jedinstven izvor informacija za proučavanje svih oblasti društvenog života. Nacionalna zbirka Montenegrina obuhvata crnogorske knjige i crnogorsku periodiku. Njeno popunjavanje se vrši po istim kriterijumima, po kojima se proširuje i crnogorska nacionalna bibliografija. Ona uključuje: publikacije čiji su autori (stvarni autori, prevodioci, sastavljači antologija, ilustratori, fotografi…) rođeni u Crnoj Gori ili su porijeklom iz Crne Gore; publikacije objavljene/izdate ili štampane na teritoriji današnje Crne Gore − nezavisno od autorstva i tematike i publikacije tematski vezane za Crnu Goru − bez obzira na autorstvo, jezik i mjesto izdanja.

Studenti su upoznali zanimljivosti vezane za bibliotekarstvo širom svijeta, kao i mogućnosti korišćenja inostranih resursa preko Nacionalne biblioteke Crne Gore i njenog sajta zahvaljujući međunarodnoj saradnji koju je ova institucija ostvarila sa TEL-om (The European Library), Europeanom (Evropska virtuelna biblioteka, muzej i arhiv), Forumom slovenskih kultura, CSEE-om (Kolekcija naconalnih biblioteka istočne i jugoistočne Evrope) i dr.

Nakon predavanja, studenti su obišli i odjeljenje u kojem se čuvaju i restauriraju stare i rijetke knjige smješteno u zgradi bivšeg Francuskog poslanstva, koje sadrži oko 10.000 bibliotečkih jedinica, u koje spadaju inkunabule, postinkunabule, stare knjige (ćirilične knjige štampane do 1868,  a latinične do 1800. godine), rijetka izdanja i minijature, kao i devet izuzetno značajnih rukopisnih knjiga.

U istoj zgradi studenti su obišli sedam legata, koje su istaknute crnogorske javne ličnosti poklonile Nacionalnoj biblioteci: dr Pero Šoć, Nikola Đonović, prof. Dušan Gvozdenović, akademik dr Pavle Mijović, Radivoje Lola Đukić, akademik dr Dušan J. Martinović i akademik dr Niko S. Martinović. Legati se sastoje iz monografskih i periodičnih publikacija, arhivske građe, kao i ličnih predmeta darodavaca.

Posebno ističemo legat  dr Pera Šoća (1884–1966), jednog od prvih crnogorskih bibliografa, kulturnog radnika, publiciste i političara, ministra u Vladi Kraljevine Crne Gore, koji se sastoji iz monografskih publikacija (ukupno 2172, sa 3106 priloga) većinom na stranim jezicima (francuskom, italijanskom, ruskom), izdatih krajem XIX i početkom XX vijeka i periodičnih publikacija (201 naslov, 2093 broja), iz istog perioda. Monografske publikacije svih legata dostupne su za pretraživanje preko elektronskog kataloga Nacionalne biblioteke.

Sa zadacima i odjeljenjima u Biblioteci studente je upoznala Milenija Vračar, bibliotekarka savjetnica, a Zbirku muzikalija, fonodokumenata i audio-vizuelne građe predstavila je mr Natalija Bokan. O informacionoj i medijskoj pismenosti za korišćenje bibliotečkih izvora govorila je mr Vesna Kovačević, a predavanje o uzajamnom i lokalnom on-line katalogu realizovale su mr Vjenceslava Ševaljević i mr Đurđa Martinović. Digitalnu biblioteku Crne Gore studentima je predstavila Zorica Sjekloća, viša bibliotekarka dok je o retrospektivnoj i nacionalna bibliografiji govorio Milorad Milović, bibliotekar savjetnik. Odjeljenje nacionalnog fonda, legata i stare i rijetke knjige smješteno u bivšem Francuskom poslanstvu, studentima je predstavila Danijela Radulović, bibliotekarka savjetnica i rukovodilac Odjeljenja.

Osim planiranog programa posjete, studenti su prisustvovali i otkrivanju spomenika Kseniji Petrović, crnogorskoj princezi, u Njegoševoj ulici na Cetinju.