Institut za napredne studije
Biografija
Dr Maša Ždralević rođena je 07.08.1985. godine u Nikšiću, gdje je završila osnovnu i srednju školu, kao učenik generacije u osnovnoj i dobitnik diplome « Luča » u srednjoj školi. Osnovne četvorogodišnje akademske studije na Prirodno-matematičkom fakultetu, Odsjeku za Biologiju, Univerziteta Crne Gore u Podgorici završila je u aprilu 2008. godine sa srednjom ocjenom 9,81/10. Dobitnik je nagrade Prirodno-matematičkog fakulteta za najboljeg studenta Odsjeka za Biologiju. U toku studija bila je korisnik stipendije Ministarstva prosvjete Crne Gore za talentovane učenike i slične stipendije Opštine Nikšić. Tokom osnovnih studija je kao dobitnik šestomjesečne stipendije u okviru međunarodnog projekta TIORCAS (Trasferimento Innovazione ed Organizzazione nella Ricerca, nella Cultura, nell’Ambiente e nella Sanità) boravila u Laboratoriji za Biohemiju na Univerzitetu Molize, Kampobaso (Italija), gdje se bavila istraživanjem iz oblasti bioenergetike i mitohondrijalnog metabolizma L-laktata koristeći kvasac Saccharomyces cerevisiae kao model organizam.
Postdiplomske magistarske akademske studije (Msc) na Prirodno-matematičkom fakultetu u Podgorici završila je 2009. godine sa srednjom ocjenom 10/10, odbranivši magistarski rad pod nazivom: «Oksidacija L-laktata u mitohondrijama Saccharomyces cerevisiae ». Školske 2008/2009 godine radila je kao saradnik u nastavi na Prirodno-matematičkom fakultetu, na predmetu Opšta Fiziologija.
Od januara 2010 do januara 2011 radila je kao pripravnik biolog na Institutu za Javno zdravlje u Podgorici, u različitim laboratorijama Centra za medicinsku mikrobiologiju i Centra za zdravstvenu ekologiju. Po završenom pripravničkom stažu, uspješno je položila stručni ispit za sticanje zvanja zdravstvenog saradnika.
Doktorske studije završila je na Univerzitetu u Salentu (Leće, Italija), kao stipendista Nacionalnog Istraživačkog Savjeta Italije (Consiglio Nazionale delle Ricerche - CNR), na čijem je Institutu za biomembrane i bioenergetiku u Bariju obavila cjelokupan istraživački rad iz oblasti Biohemije i Molekularne biologije. Doktorsku disertaciju pod nazivom: «The role of mitochondria in the interplay between pro-life and pro-death signaling pathways in yeast Saccharomyces cerevisiae as a model organism » odbranila je 2014. godine. Tokom čitavog trajanja doktorskih studija radila je kao ko-supervizor studenata magistarskih studija Univerziteta u Bariju. U toku doktorskih studija dobila je stipendiju Nacionalnog Istraživačkog Savjeta Italije (CNR) za kraći studijski boravak na Univerzitetu u Kentu (School of Biosciences) u Kenterberiju (Velika Britanija), na istraživačkom projektu pod nazivom: “Mitochondria-cytoplasm-nucleus cross-talk in cell stress response in yeast as a model organism”.
Od novembra 2014. do decembra 2017. godine radila je kao istrazivač postdoktorant na Institutu za istraživanja kancera i starenja (Institute of Research on Cancer and Aging, Nice - IRCAN), Nacionalnog naučno-istraživačkog centra (CNRS) – Nacionalnog instituta za zdravlje i medicinska istraživanja (INSERM) – Univerziteta Côte d’Azur (UCA), UMR 7284, U 1081, Centar Antoine Lacassagne, u Nici (Francuska). Pod vođstvom dr Jacques Pouyssegur-a, radila je u okviru istraživačke grupe « Hypoxia signaling and Cancer Metabolism » na projektu pod nazivom: « Uloga genetske disrupcije glikolitičkog puta u metabolizmu kancera ». Njen postdoktorski projekat finansiran je od strane francuske Fondacije za istraživanje kancera (ARC), grant n° PDF20151203643. Kao istraživač postdoktorant radila je i kao ko-mentor studenata magistarskih i doktorskih studija sa Univerziteta u Italiji, Španiji i Brazilu.
Od decembra 2017. do decembra 2018. godine bila je vršilac dužnosti rukovodioca Centra za naučnoistraživački rad Medicinskog fakulteta UCG, nakon čega je zaposlena kao saradnik Centra. U toku angažmana u Centru za naučnoistraživački rad, aktivno je učestvovala u nekoliko nacionalnih i međunarodnih naučnih projekata. Jedan je od osnivača laboratorije za eksperimentalna istraživanja iz oblasti molekularne biomedicine, u kojoj se po prvi put u Crnoj Gori sprovode ispitivanja molekularnih biomarkera iz tečnih biopsija i tkiva fiksiranih u formalinu i ukalupljenih u parafinu. Takođe, jedan je od osnivača laboratorije za ćelijske kulture i laboratorije za spektrofotometriju i polarografiju. U novembru 2018. godine osnovala je Naučnu sekciju na Medicinskom fakultetu UCG.
U maju 2022. godine izabrana je u zvanje naučnog saradnika na Institutu za napredne studije UCG iz oblasti molekularne biologije. Takođe, imenovana je za šefa Laboratorije za molekularnu medicinu na Medicinskom fakultetu UCG. Aktivni je učesnik u više međunarodnih istraživačkih projekata, kao i član upravljačkog odbora u dva COST projekta. Nacionalni je predstavnik u Horizon Europe Programskom komitetu za oblast Zdravlja. Upisana je u listu nezavisnih eksperata za oblast Medicinske nauke – Medicinska biotehnologija, 304 po Frascati klasifikaciji (rješenje br. 002-350/21-8879/81-2) od strane Ministarstva ekonomskog razvoja Crne Gore.
Oblasti njenog naučnog interesovanja su epigenetički mehanizmi regulacije i metaboličko reprogramiranje kancera, ćelijski i molekularni mehanizmi odgovora ćelija na stres, komunikacija mitohondrije-nukleus-citoplazma u fiziopatologiji, regulisana ćelijska smrt. Glavne laboratorijske tehnike i vještine koje posjeduje su: analize enzimske aktivnosti (enzimi antioksidativne zaštite, metabolički enzimi), spektrofotometrijske/fluorimetrijske tehnike, biohemija proteina (SDS-PAGE), imunohemijske analize (Western blot, imunoprecipitacija), ekstrakcija i elektroforetska analiza DNK i RNK iz krvi, ćelijskih kultura i parafinskih blokova, PCR, kvantitativni RT-PCR, purifikacija plazmida, genetski inženjering, uključujući i CRISPR-Cas9 metodologiju, izolovanje mononukleara iz periferne krvi i njihova krioprezervacija, izolovanje mitohondrija i njihova bioenergetska analiza, mikroskopija (svjetlosna, fluorescentna i konfokalna), polarografske metode i tehnike, rad u mikrobiološkoj laboratoriji sa kulturama Saccharomyces cerevisiae i Escherichia coli, rad sa ćelijskim linijama (mišji embrionalni fibroblasti, humani adenokarcinom kolona, humani neuroblastom, mišji melanom), transfekcija ćelijskih linija.
Autor je 26 naučnih radova, tri poglavlja u knjigama, kao i brojnih saopštenja na nacionalnim i međunarodnim naučnim konferencijama. Broj citata: 940. h-index: 14.
Bila je gostujući urednik specijalnog izdanja časopisa International Journal of Molecular Sciences (IF 5.6) pod nazivom Mitochondrial Research: Yeast and Human Cells as Models, IF 5.924, koje je zbog svoje uspješnosti dobilo i svoje, trenutno aktivno, drugo izdanje. Takođe, bila je gostujući urednik u časopisu Frontiers in Oncology (IF 6.244) na temu istraživanja pod naslovom: „Immunometabolism and therapeutic targeting of aggressive cancers“.
Ad-hoc je recezent za časopise: Frontiers in Oncology, Journal of Cell Communication and Signaling, Yeast, Dose Response, BBA Molecular Cell Research, Oncology Letters, Oncogene, Cellular Oncology, Clinical Sciences, Cellular and Molecular Biology, Open Life Sciences, Cells, Combinatorial Chemistry and High Throughput Screening, Frontiers in Pharmacology, International Journal of Molecular Sciences, Journal of Personalized Medicine i Frontiers in Oncology – Molecular and Cellular Oncology.
U svojstvu pozvanog predavača učestvovala je :
- na međunarodnom simpozijumu pod nazivom : « 5th AROME – Montenegro course, Bridge between Science and Clinics in Oncology/ 4th AROME-ESO joint consensus conference, Prioritizing Strategies for Access to Cancer Care and Innovations in Emerging Countries » u oktobru 2021. godine i održala predavanje pod nazivom : « Molecular diagnostics for cancer treatment » ;
- na Doktorskoj školi za funkcionalnu i primijenjenu genomiku i proteomiku Univerziteta « Aldo Moro » u Bariju, Italija, gdje je u julu 2017. godine održala predavanje pod nazivom: « Genetic modulation of glycolytic pathway as a tool to understand metabolic rearrangements of cancer cells » ;
- na Istraživačkom institutu za kancer i starenje (Institute of Research on Cancer and Aging - IRCAN) u Nici (Francuska), gdje je u julu 2014. godine održala seminar pod nazivom: «The role of mitochondria in the interplay between pro-life and pro-death signaling pathways in yeast Saccharomyces cerevisiae as a model organism ».
- na Doktorskoj školi za funkcionalnu i primijenjenu genomiku i proteomiku i Doktorskoj školi za bionauke i biotehnologije Univerziteta « Aldo Moro » u Bariju, Italija, gdje je u julu 2022. godine održala predavanje pod nazivom: "Reconceptualization of lactic acid: at the crossroads between cancer metabolism and immunity".
U cilju usavršavanja uspješno je završila nekoliko teorijskih i/ili praktičnih kurseva:
- u novembru 2016. godine u Nici (Francuska) uspješno je završila kurs i položila ispit za eksperimentalni rad sa životinjama pod nazivom « Scientific, legislative and ethical approach to laboratory animal as preclinical model », uključujući i « Conception and setup of experimental procedures using animals for scientific goals », organizovan od strane Mediteranskog Centra za Molekularnu Medicinu, UMR INSERM 1065/UNSA, priznat na evropskom nivou;
- u februaru 2017. godine uspješno je završila kurs « Fundamental notions in statistics », organizovan od strane CNRS-a u Nici (Francuska);
- u okviru bilateralnog projekta sa CNR, IBBE pohađala je praktični kurs pod nazivom : « Analysis of p53 function, mitochondrial dysfunction and morphology in cell models and tissue samples », u Bariju, 21-24 maja 2018. godine ;
- u okviru istog projekta završila je i praktični kurs pod nazivom : « Molecular biology of oncosuppressors and Next Generation Sequencing » u Bariju, 10-20 jula 2017. godine;
- u martu 2021. godine uspješno je završila kurs Britanskog savjeta pod nazivom: «Online Policy Engagement Training Course as part of The Western Balkans Science Engagement Programme».
Dobitnik je nagrade Crnogorske akademije nauka i umjetnosti za mlade stvaraoce za oblast prirodnih i tehničkih nauka za 2019. godinu. Govori engleski, italijanski, francuski, ruski i španski jezik.